Aile Ekonomisi Ara 23. Deneme Sınavı

Hepsi 

Ekonomi, üretim, tüketim, mal ve hizmetlerin kullanımı ve dağılımı ile ilgili insan davranışlarını inceleyen bir sosyal bilim dalıdır. Aile tüm sosyal bilimler için bir başlangıç noktasıdır. Ekonomide, en önemli ekonomik aktör olan tüketici kimdir sorusunun cevabı, genellikle aile en küçük tüketim birimidir yanıtı verilir.  En küçük tüketim birimi olan ailenin verileri, ekonomik analizlerin gerçekleşmesi açısından önemlidir. Ekonominin önemli olan bir diğer aktörü ise üreticidir. Üreticide ailedir. Üretici, ailenin beşeri sermayeye yatırım kararı ile, aile bireyleri arasındaki iş bölümü ile miktarı ve niteliği doğrudan doğruya aile tarafından belirlenen bir birimdir. Bu nedenle tüketicinin ve üreticinin ve bu bağlamda üretimin ve tüketimin kaynağı aile ve aile ilişkileridir. 

Ailenin yaşam tarzı, aile bireylerinin birbirleriyle ilişkileri, aralarındaki iş bölümü, ekonomik ve teknolojik gelişmelerle yakından ilgilidir. Ekonomik gelişme ve teknolojik ilerlemelere bağlı olarak aile kurumu değişim baskısı altındadır. Bu değişimin kavranması insanların geleceğinin tahmin edilmesi için önemlidir. Yaşam standardının yükseltilmesine yönelik önlemler alınması etkin devlet politikalarının üretilmesi değişim nedenlerinin ve olası sonuçlarının doğru tahmin edilmesine bağlıdır. Ekonomik analiz araçlarını kullanarak ailenin ekonomik bakış açısı ile incelenmesi doğru tahminler elde etmekte etkili bir yaklaşımdır.   

Tarihsel bir bakışla Becker, aile fonksiyonlarının ve aile yapısının değişiminde anahtar rolün, devlet ve piyasaların gelişimine bağlı olarak gelir artışlarına ve refah artışlarına dair oluğunu ileri sürmektedir. 

Kadınlar bireysel işlerini yönetme hakkına sahip olmamakla birlikte çok eşlilik yoktur. Roma ailesi geniş bir ailedir. Aile reisi babanın, öz oğlunu öldürebilme yetkisine sahip olacak kadar aile içinde yüksek bir otoritesi vardır. M.Ö. 4. yüzyılın Cermen ırkı Töton ailelerinde, kadının konumu mirastan pay alacak şekilde biraz daha yüksektir.

Doğru cevap A'dır.

Malcolm Waters, üç toplumsal alanın küreselleşme ile ilişkisini toplumlar arası değişim ilişkilerine hangi alanın hakîm olduğuna dair bir yaklaşımla kurmaktadır.Bu üç toplumsal alan ekonomik, politik ve kültürel alandır.

Tarım Devrimi ve yol açtığı yeniliklerin dünyaya yayılması binlerce yıl almıştır. 18. yüzyılın ikinci yarısında başlayan Sanayi Devrimi’nin doğduğu Avrupa kıtasından diğerlerine sıçraması 400 yıl gibi daha kısa bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. 1960’lı yıllardan başlayarak insanlığın dönüşüm sürecinin hızına hız katan Bilişim İletişim Devrimi’nin dünyaya yayılması ise elli, altmış yıl gibi çok daha kısa bir zaman diliminde gerçekleşmiştir.

Ev işlerinin kadın tarafından ücretsiz, kadının doğal görevi olarak görülmesi, emek piyasasında çalışan erkeğin ücretinin düşük olmasını sağlamaktadır. Erkeğe ödenen düşük ücret kapitalistin kârını artırmaktadır. Geleneksel özelliklere sahip toplumlardaki işbölümü cinsiyete dayalı bir işbölümüdür. Kadın ücretsiz ev işlerini yönetirken, erkekler ücretli işlere yönelmektedirler. Gelişmiş kapitalist toplumlarda, sosyal refah devletinin düzenlediği sosyal kazanımlar, babanın üzerinden aileye transfer edilmektedir. Bu yapının da garantisi kadın erkek arasındaki cinsiyete dayalı işbölümüdür. Ataerkil aile ilişkilerine dayandırılan bu yapı gelişmiş ülkelerde 1960'lardan itibaren sorgulanmaya başlamıştır. 1980'lerden sonra feminist bakış dünyayı kadın ve insan gözü ile yeniden yorumlamakta ve kadının ekonomik özgürlüğü ve emek piyasasına katılımı konusundaki artan taleplerine cevap bulmaktadır. Kadının emek piyasasına katılımındaki artış iş bulma konusundaki rekabeti arttırırken ücretler her iki cins arasında kadının aleyhinedir. Kadın daha düşük ücret seviyesine gerilettirilmiştir.

Aile sadece ekonomi bilimi için değil tüm sosyal bilimler için genel kabul gören bir başlangıç noktasıdır. En önemli ekonomik aktörlerden biri olan tüketici kimdir sorusuna verilen cevaplarda, çoğunlukla ailenin en küçük tüketim birimi olarak kabul edilerek veri toplanması, ekonomik analizlerin gerçekleştirilmesi açısından anlamlıdır. Diğer bir önemli ekonomik aktör üreticinin de varlığını bulduğu yer ailedir. Diğer şıklar farklı grupları işaret  eder.

Robertson küreselleşmenin kat ettiği yolu beş aşamaya ayırmaktadır. Bunlar:

Oluşum Dönemi, Başlangıç Dönem, Kalkış Aşaması, Hegemonya için savaş dönemi ve Belirsizlik Dönemi.

Ekonomi: Maddi mal ve hizmetlerin üretimi, değişimi, dağılımı ve tüketimi ile ilgili toplumsal düzenlemelerdir.

Manuel Castells, dönüşümün en önemli dinamiğinin ataerkil ailenin bozulması olduğunu ileri sürmektedir. Ataerkilliğe başkaldırının, ataerkilliği savunmaya yönelik radikal hareketleri tetikleyen en önemli nedenlerden biri olduğunu düşünmektedir. Doğru cevap D'dir.

Sonuç dönemi Robertson'un ifade ettiği gibi küreselleşmenin kat ettiği aşamalardan biri  değildir.

Risk kıtlıktan değil aşırı üretimden doğmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Tüketici haklarını dünyada ilk kez en iyi ifade eden kişi eski ABD başkanlarından John F. Kennedy olmuştur. Kennedy 1962 Mart’ında kongreye gönderdiği mesajda tüketici haklarını dört grupta toplamaktadır: güvenlik hakkı, bilgi edinme hakkı, seçme hakkı ve sesini duyurma ve temsil edilme hakkı. Tüketicilere, tanzim edilme hakkı, 1985 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilen 'Tüketicilerin Korunması İlkeleri Rehberi' ile sağlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Genellikle çekirdek aile yapısında olan modern aile bugün üretici olmaktan çok tüketici bir birimdir. Doğru cevap D’dir.

Ailenin yapısındaki değişiklikleri araştıran bilim dalı olarak aile demografisi, 1983’de John Bongaarts’ın tanımlamasına göre A, B, C, D şıklarındaki konuların hepsini kapsamaktadır. 

Tüketici, ayıplı mal veya hizmet karşısında şu dört seçenekten birisini kullanma hakkına sahiptir.
Geri verme bildirimi yaparak cayma

Caymayıp ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme

Olanaklıysa ücretsiz onarım isteme

Olanaklıysa ayıpsız benzeriyle değiştirme isteme

Tüketicinin cayma hakkı, taksitli satışlarda 7, diğer türlerde ise 14 gündür. Yanlış olan D seçeneğidir.

Gini katsayısı sıfıra ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar adil, bire ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar bozuk demektir. Gelir dağılımı düzgün ülkelerde bu oran 0.30 dolaylarında hesaplanmaktadır. Bu durumda Türkiye gelir dağılımı bozuk ülkeler arasında yer almaktadır.

Varoş kelimesi ile de ifade edilen yoksul mahalleler, genellikle şehrin eteklerinde yer almaktadır. Bununla birlikte kentsel gelişmeye bağlı olarak, şehrin merkezinde de terk edilen ve çöküntü bölgelerine dönüşen alanlar ortaya çıkabilmektedir. Bu konuda gerek Türkiye’de gerek yurt dışında geniş bir literatür bulunmaktadır. Çağlar Keyder’in hazırladığı “İstanbul, Küresel İle Yerel Arasında” ve Oğuz Işık ve Melih Pınarcıoğlu’nun “Nöbetleşe Yoksulluk” isimli kitapları konunun ilgiyle okunan Türkiye örneklerindendir. Mübeccel Kıray, Emre Kongar, İlhan Tekeli, Korkut Boratav gibi daha pek çok ismi sıralamak mümkündür.