Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1 Final 9. Deneme Sınavı

Ё = Yå  Latin alfabesindedir

Zincir takma

Mahtımgulı, Seydî, Gurbandurdı Zelilî, Mollanepes, Talibî, Miskin
Kılıç gibi şair ve yazarlar Türkmen edebiyatının bilinen edebiyatçılarıdır. 

Azerbaycan 30 Ağustos 1991’de bağımsız bir cumhuriyet olarak kurulmuştur. Doğru cevap D’dir.

‘Kişänler parçälänmäsmi?’ soru cümlesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı E seçeneğinde doğru verilmiştir. 

Kişänler parçälänmäsmi? Zincirler parçalanmaz mı?

Zarf-Fiiller; şahsa ve zamana bağlı olmayan mücerret fiil şekilleridir. İsim-fiil ve sıfat-fiillerden farklı olarak isim çekim eklerini almazlar. Zarf olarak kullanılan bu şekiller bazen de yardımcı fiillerle birlikte birleşik fiil oluştururlar. Türkmen Türkçesinde kullanılan fiiller Türkiye Türkçesine göre daha azdır. Soru şıklarındaki bu ifadeler doğrudur. -Ip/-Up: Türkmen Türkçesinde en çok kullanılan zarf-fiil ekidir. -(I)p zarf-fiil eki, ünsüzle biten fiiller üzerinde -(I)p biçiminde kullanılır. "E" seçeneğindeki -(I)ban eki ise eski Anadolu Türkçesinde kullanılır. Bu ek, Türkmen Türkçesinde seyrek olarak görülür. Doğru cevap "E" seçeneğidir.

indä-: ses çıkarmak, seslenmek

Karluk grubunun bir temsilcisi omakla birlikte Özbek Türkçesinin içinde kuzey ve batı
Türkçesinin özellikleri de görülür. Stefan Wurm Özbek Türkçesini dört ağıza dayandırır:
1. Kıpçak Özbekçesi,
2. Kuzey Özbekçesi,
3. Güney Özbekçesi,
4. Türkmenceleşmiş Özbekçe.

Stefan Wurm Özbek Türkçesini dört ağıza dayandırır;

1. Kıpçak Özbekçesi,
2. Kuzey Özbekçesi,
3. Güney Özbekçesi,
4. Türkmenceleşmiş Özbekçe.

Doğru cevap D’dir.

Verilen metin "dünyä inyär" ile bittiği takdirde anlamlı hale gelmektedir. Doğru yanıt B' dir.

Karluk grubunun bir temsilcisi omakla birlikte Özbek Türkçesinin içinde kuzey ve batı
Türkçesinin özellikleri de görülür. Stefan Wurm Özbek Türkçesini dört ağıza dayandırır:
1. Kıpçak Özbekçesi,
2. Kuzey Özbekçesi,
3. Güney Özbekçesi,
4. Türkmenceleşmiş Özbekçe

Türkmen Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan “?, ?, ? ” harflerinin Latin alfabesindeki karşılığı ''Sç,F,Yo''dur.

Özbek Türkçesi Kiril alfabesinde bulunan " ?,?,?,?" harflerin Latin alfabesindeki karşılığı "R, YU, YA, Ç" dir.

Batısında Hazar Denizi, kuzeybatısında Kazakistan, kuzeyinde Karakalpakistan, kuzeydoğusunda ise Özbekistan Cumhuriyeti yer almaktadır. Ülkenin güneyde İran, güneydoğuda Afganistan ile sınırı bulunmaktadır. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

Özbekçe, "Kıpçak Kuzey Grubu" içinde bulunmayan Türkçenin bir koludur.

Özbek Türkleri de Karahanlı ve Çağatay edebiyatlarını tarihî bir devamlılık içinde izleyerek XX. yüzyıl başlarında bir Özbek edebiyatı ortaya koymuşlardır. Aynî, Niyâzî ve Fıtrat üçlüsünün önderliğinde başlayan Çağdaş Özbek şiiri üç döneme ayrılır. 1. Cedit Edebiyatı Dönemi (1910-1938): Ceditçilik XIX. yüzyılın sonlarında Tatar Türkleri arasında başlayıp XX. yüzyılın başlarında Özbek Türkleri arasında da yayılmıştır. Bu dönemin ve Çağdaş Özbek şiirinin en büyük temsilcisi Abdülhamid Süleyman Çolpan’dır. Diğer Dönemler Suskunluk ve Yeni Dönemdir. Doğru cevap D’dir.

Özbek adının 1313-1340 yılları arasında hüküm süren Altın Ordu hükümdarı, Özbek Han’dan geldiği en fazla taraftar bulan görüştür. Ebulgâzi Bahâdır Han, Özbek Han’dan önce tarihte Özbek adına rastlanmadığını belirtir. Bu görüşe, M. A. Aristov’dan başka, A. Y. Yakubovskiy, İ. P. İvanov, M. A. Çapliçka, Hilda Hukhem gibi birçok ilim adamı da katılmaktadır. B. B. Grigoryev ve A. A. Semyanov yukarıda belirtilen görüşe karşı çıkmışlardır. A. A. Semyanov bu fikirlerin temelsiz olduğunu ileri sürerek “Özbek” adının Ak Ordu döneminde ortaya çıktığını ve hem İran hem de Orta Asya tarihçileri tarafından XIV. ve XV. asırlarda Ak Ordu devletinde Türk-Moğol kabilelerinin tamamı için kullanılan ortak bir ad olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap D’dir.

Gelecek Zamanın Hikâyesi
2. tip gelecek zamanın hikâyesi
köräcäk edim (görecektim) 
köräcäk eding                    
köräcäk edi                        
köräcäk edik 
köräcäk edingiz 
köräcäk edi(lär)