II. Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı Final 9. Deneme Sınavı

Milli Edebiyat Döneminde halkta bulunan ve öğrenilen millî kültürün batılı sanat ve ilim metotlarıyla işlenerek yeni bir yapıya kavuşturulması Ziya GÖKALP tarafından tehzip kavramıyla ifade edilmiştir.

Millî edebiyatın belirleyici unsurlarının vezin ve dil kullanımı kadar aktarılmak istenen ruhta olduğu kolayca söylenebilir. Dolayısıyla her ne kadar dönemin hâkim edebiyat anlayışı sade Türkçe ve hece vezninden yana bir tavır koyarsa da aruz veznini kullandıkları için Mehmet Âkif ve Yahya Kemal’i millî edebiyatın dışında değerlendirmek mümkün değildir. Her iki isim de hece vezni ve sade Türkçe’ye karşılık aruz vezni ve daha işlenmiş bir Türkçe kullanımını benimserler, ancak düşünceleriyle millîleşme dönemini şekillendirirler.

Yeni Lisancıların ‘Dün-Bugün’ başlığı altında kendi yazdıkları şiirlerle Servet-iFünûn ve Fecr-i Âti sanatçılarının şiirlerinden seçtikleri örnekleri yan yana koymaları kendilerini anlatma konusunda seçtikleri çarpıcı bir uygulamadır. 

20. y.y. başları döneminde Genç Kalemler, Türk Yurdu, Yeni Mecmua, Küçük Mecmua gibi dergiler Türk tarihi, dili, edebiyatı, sanatı, ahlakı, kültürü, folkloru gibi konulardaki ilmî araştırmalara geniş yer vererek Türklük düşünce ve bilincinin daha çabuk uyanmasına ve daha hızlı şekilde yayılmasına katkılarda bulunmuşlardır.

Ömer Seyfettin Maupassant tarzı denilen hikâyenin bizdeki en mühim temsilcisidir. Hikâyeleri genel olarak birinci tekil şahıs ağzından yazılmışlardır. Bunların özellikle mizahî bir tonlama taşıyanları oldukça çarpıcı bir sona vararak okuyucu üzerinde açık bir etki oluştururlar. Bu etki, hikâyeler aracılığıyla çizilmeye çalışılan insan portresinin belirginleşmesine de yardımcı olur.

Emrullah Efendi'nin başkanlığında bir akademi gibi çalışmak üzere 1913'te kurul­muştur. Türkiyat, Hayatiyat, İçtimaiyat, Türkçülük gibi 6 şubesi olan Bilgi Derne­ğinin Türkiyat şubesinde Yusuf Akçura, Abdullah Cevdet, Bursalı Tahir, Ziya, Köp­rülüzade Mehmet Fuad; Türkçülük şubesinde Celal Sahir, Ömer Seyfettin; lisan şu­besinde Ziya, Mehmet Emin gibi isimlere rastlanmaktadır.

Millet olma ve millî devlete giden yolun prensipleri, yeni Hayatın insanı tarihi ve  değerleri bakımından Ömer Seyfettin’in hikâyeleri, Yeni Turan ve Aydemir romanları bu içeriğin en önemli edebî metinleridirler.

Ömer Seyfettin’in “Çanakkale’den Sonra” hikâyesinde ve Yakup Kadri “Kiralık Konak” romanında Çanakkale Savaşında elde edilen zaferin millet üzerinde gerçekleştirdiği uyanışı kahramanları üzerinden anlatır.

Mehmet Emin Yurdakul, 1898’de yayımladığı Türkçe Şiirler adlı şiir mecmuasıyla 10 yıldan daha öncesinde millî şiir ahenginin öncülüğünü yapmıştır.

Gayesini kendinde arayan bir sanat anlayışını hâkim kılmak iddiası Fecr-i Âtî döneminin özelliklerinden birisidir.

İlk dört şıkta, soruda da tarif edilen Fecr-i Ati topluluğu temsilcileri varken Halide Edip Adıvar Milli Edebiyat Akımının bir temsilcisidir.Doğru yanıt 'E'

Şiiri, 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başı meselelerinin içinde şekillenmiş olan Meh¬met Emin, sosyal hayatı anlatmaktadır. Şair kendi beniyle ilgili hiçbir şiir yazmamış¬tır. Daha sonra Gökalp'ın da yapacağı gibi halkının acılarını, sıkıntılarını, dertlerini anlatmak üzere şiiri seçmiş, şiir yazmak onda bütün bunları aktaran bir araç halini almıştır. Sanatçının bu yolda yazdığı asıl olgun şiirleri Türk Sazı’nda (1914) toplan¬mıştır.

Sone İtalyan şiirinden Avrupa'ya yayılıp Edebiyat-ı Cedide ile Türk Edebiyatına girmiş dört bentlik nazım biçimidir. İlk iki bent dörder, son iki bent ise üçer mısradır. Kafiyelenişi abba abba ccd eed/edd/ede şeklindedir. Fakat her zaman bu kurallara uyulmamıştır. Diğer seçeneklerde ise Fecr-i Âtî'cilerin şiirlerinde severek kullandıkları kelime kadrosundan örnekler verilmiştir.

Modern Türk edebiyatının ilk polisiye romanı AhmetMithat Efendi’nin yazdığı1885 tarihli  Esrar-I Cinayet’tır. Romanın altbaşlıklarından olan polisiye roman Türk edebiyatında çok ilgi görmese de bütün popüler edebiyat ürünlerigibi varlığını geri planda sürdürür. Ancak hiçbirzaman aşk romanları kadarbüyük ilgi çekmez.

Sanatçının şimdilik tespit edilebilen ilk şiiri, 14 yaşındayken yayımlandığı anlaşılan 1898 tarihli “Lane-i Garam”dır.

1890’ların başından itibaren yazdığı son romanı Enin’i ile edebiyat dünyasının ilk olarak açık bir kadın imzasıyla tanışmasını sağlayan yazar Fatma Aliye Hanımdır.

Çalıkuşu, İstanbul Kızı adlı bir tiyatro eseri olarak yazıldıktan sonra roman haline getirilmiş, tefrikası tamamlandıktan sonra bizzat yazarı tarafından gözden geçirilerek kitaplaştırılmıştır, Çalıkuşu İstiklal Savaşı yıllarında Anadolu’da öğretmenlik yapan Feride’nin hikâyesidir. Feride özellikle de Batı Anadolu’da geçen macerasıyla devir insanına yeni bir mücadelenin ilk haberlerini verir.

Orhan Kemal Yeni Lisan hareketi içinde yer almamıştır.