Karar Modelleri Ara 8. Deneme Sınavı

Bağlantılı olma durumunda göre kararlar; statik kararlar ve dinamik kararlar olarak nitelendirilmektedir. 

Karar alternatifleri için hesaplanan beklenen değerlerin kazanç yapılı problemlerde en büyük değerli karar alternatifi, maliyet yapılı karar problemlerinde ise en küçük değerli karar alternatifi en iyi karar olarak belirlenir. Karar verici, bu alternatif değerler arasında (250, 275, 245, 350, 285) içinden en küçüğü seçmesi gerekir. Dolayısıyla bu karar probleminde en küçük beklenen değer 245’dir.

Alfa katsayısının kullanıldığı ölçüt uzlaşma ölçütüdür. Doğru cevap C'dir.

I. maddede verilen özellik bilimsel yaklaşımla karar vermeye aittir. Doğru cevap E'dir.

Standart karar ağacı yaklaşımında şans dalları üzerinde yer verilen ondalıklı sayılar bu olasılıkları ifade eder. Bir şans düğümünün tüm çıktılarına ilişkin olasılıkların toplamı 1 olmalıdır. 

Belirsizlik ortamında karar verme durumunda bulunan bir karar vericinin kullanabileceği ölçütler; iyimserlik, kötümserlik, uzlaşma ve eş olasılık ölçütleri biçiminde sıralanır. Bu ölçütler genel olarak karar vericinin içinde bulunduğu psikolojik durumu yansıtacak şekilde tasarlanmış ölçütlerdir. Çatışma bu ölçütlerden biri değildir. Doğru cevap D’dir.

Karar ağacı, tek aşamalı ya da çok aşamalı karar verme problemlerinde kullanılabilen ve problemde yer alan tüm öğeleri geometrik sembollerle temsil eden grafiksel bir karar tekniğidir.

Risk ortamında kullanılan karar ölçütleri; En iyi beklenen değer ölçütü, en büyük olasılık ölçütü ve hırs düzeyi ölçütüdür.

Doğru cevap B'dir.

Belirsizlik ortamında karar verme durumunda bulunan bir karar vericinin kullanabileceği ölçütler; iyimserlik, kötümserlik, uzlaşma ve eş olasılık ölçütleri biçiminde sıralanır. Bu ölçütler genel olarak karar vericinin içinde bulunduğu psikolojik durumu yansıtacak şekilde tasarlanmış ölçütlerdir.

Bir şans düğümüne bağlanan bitiş dalı için beklenen değer, bu dalın sonucu ile
olasılığının çarpımıdır. BD = Sonuç x Olasılık

Risk ortamında kullanılan karar ölçütlerini açıklamak.
En iyi beklenen değer ölçütü, risk ortamında karar
verme durumunda en çok kullanılan ölçüttür. En
iyi beklenen değerin hesaplanması için her bir karar
alternatifinde yer alan sonuçlar, ilgili doğal durum
olasılıkları ile çarpılır, daha sonra bu çarpım değerleri her satır için toplanarak ilgili karar alternatifi için
beklenen kazanç veya maliyet değeri hesaplanmış
olur. Daha sonra, kazanç yapılı problemlerde en büyük beklenen değere sahip karar alternatifi, maliyet
yapılı karar problemlerinde ise en küçük beklenen
değere sahip karar alternatifi en iyi karar olarak belirlenir

Olasılık değerleri 0 ile 1 arasında değerler almaktadır ve 0’a yakın olasılık değerlerine sahip olayların gerçekleşme şanslarının az, 1’e yakın olasılık değerlerine sahip olayların gerçekleşme şanslarının ise yüksek olduğu söylenmektedir. D şıkkı yanlış bir ifadedir. Doğru cevap D'dir.

En iyi beklenen değer ölçütü, risk ortamına karar alma sürecinde kullanılan bir ölçüttür ve bu süreç doğal durumlar için olasılık belirlenmesini gerektirir.

Belirsizlik ortamında kullanılabilecek bir diğer ölçüt eş olasılık ölçütüdür. LAPLACE, doğal durumlardan herhangi birinin ortaya çıkma olasılığının, diğerlerine göre daha yüksek ya da daha düşük olabileceği yönünde tutarlı bir neden olmadığında, her durumun aynı olasılıkla ortaya çıkabileceğini kabul ederek eş olasılık ölçütünü önermiştir.

Risk ortamında karar verme durumunda olan bir karar verici, en iyi beklenen değer ölçütü, en büyük olasılık ölçütü veya hırs düzeyi ölçütlerinden yararlanarak karar verebilecektir.

Risk ortamında karar verme durumunda olan bir karar verici, en iyi beklenen değer ölçütü, en büyük olasılık ölçütü ve hırs düzeyi ölçütlerinden yararlanarak karar verebilecektir.

Kötümserlik ölçütüne göre karar vericinin benimseyeceği karar alternatifi strateji tablosuna göre, maliyet yapılı problemlerde aşağıda verilen,

EnKüçük {EnBüyük (s_{i j})}
      i                j

işlemi ile tespit edilmektedir.

Karar verme sürecinde izlenen altı adım aşağıda sıralanmıştır. 1. Adım: Problemin ifade edilmesi, 2. Adım: Amaç ve hedeflerin belirlenmesi, 3. Adım: Problemin çözümü için gerekli bilgilerin toplanması, 4. Adım: Çözüm seçeneklerinin ifade edilmesi, 5. Adım: Seçeneklerin karar kriterleri ile değerlendirilmesi, 6. Adım: En uygun seçeneğin belirlenmesi.

Karar verme sürecinin ikinci adımı, amaç ve hedeflerin belirlenmesidir. Doğru cevap A'dır.

Maliyet temelli bir problem olduğu için HD=60 değerinden büyük olan maliyetler katlanılabilir sınırın üstünde olduğundan işleme katılmayacaktır. İşleme katılan olasılıklar 0.3 ve 0.2’dir.