Karar Modelleri Final 2. Deneme Sınavı

En küçük yayılma problemlerinin çözümünde aşağıdaki işlemler yerine getirilir.
1. Çizge içerisinde rastgele bir düğüm seçilir. Bu düğüm kendisine en yakın düğüme
bağlanır.
2. Bağlanmamış düğümler arasından, bağlanmış düğümlere komşu düğümler içerisinden en yakın olan seçilerek bu düğümlere bağlanır.
3. Tüm düğümler bağlanana kadar işleme devam edilir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

EVPI (Tam Bilginin Beklenen Değeri) = 13 – 8 = 5 birim olarak bulunur.

8 düğümden oluşan en yüksek akış probleminde yer alacak aktarma düğüm sayısı başlangıç ve bitiş düğümleri haricinde n-2=8-2=6 olmaktadır.

Benzetim çalışmasının aşamaları;
• Problemin tanımlanması,
• Modelin formüle edilmesi,
• Modelin geçerliliğinin sağlanması,
• Uygulama,
• Çıktıların elde edilmesi
• Benzetim verilerine dayanan kararların alınması
adımlarından oluşur

Karar vericinin ek bilgi elde etmek için ödeyebileceği bedelin üst sınırına tam bilginin beklenen değeri denilir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Belirli bir müşteri portföyü olan ve her ayki talepleri belirli olan bir işletmenin kazanç yapılı karar problemine göre seçeneklerden en yüksek değere sahip olanı, en iyi karar olarak belirlenebilir.

Benzetim için ne-eğer senaryoları kullanılır.

Benzetim çalışmasının aşamaları şunlardır;
• Problemin tanımlanması,
• Modelin formüle edilmesi,
• Modelin geçerliliğinin sağlanması,
• Uygulama,
• Çıktıların elde edilmesi
• Benzetim verilerine dayanan kararların alınması.
Denemelere yardımcı olma benzetim çalışma aşamalarından biri değildir.

Çizgeyi sistem olarak ele aldığımızda akışa, bu sistem üzerinde gerçekleştirilecek faaliyet gözüyle bakabiliriz. Akışa örnek olarak bir tramvay yolunu kullanan bir dizi tramvayın hareketi, elektrik hattı üzerindeki elektrik akımı veya bir otobandaki araç trafiği verilebilir. İki düğüm arasında karar vericinin belirleyeceği akış miktarı ise tipik bir karar değişkenidir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Eşit olasılıklı durumda karar verici her doğal durumun ortaya çıkma olasılığının aynı olduğunu kabul eder. Bu nedenle üç doğal durum olduğundan her doğal durumun olma olasılığı %33,3 olmaktadır. Bu nedenle önce her alternatif için değerleri toplayıp üçe böleriz.

Birinci alternatif=(750+200+350)/3=433

İkinci alternatif=(620+380+500)/3=500

Üçüncü alternatif=(150+460+845)/3=485

Problem maliyet yapılı olduğundan dolayı bu değerler arasından minimumu ele alınır. Min(433,500,485)=433 yani birinci alternatif benimsenir.

Politika değişkenleri yönetimin kararlarına bağlı olarak değişen ve yönetimin üzerinde kontrol sağlayabildiği değişkenlerdir. Örnek olarak da yöneticinin hangi duran varlığa yatırım yapacağına karar verebilmesi verilebilir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Benzetim sonuçlarını yorumlamak zordur. Birçok benzetim çıktısı özet istatistikler biçimindedir. İstatistik bilgisi olmaksızın sonuçların yorumlaması zor olabilir. Analiz sonucu elde edilen birçok çıktı rassal değişken olduğu için gözlemin sistemdeki etkileşimlerin mi yoksa rassallığın mı bir sonucu olduğu kesin değildir.

Tam bilginin beklenen değeri, tam bilgi durumunda beklenen kâr değeri ile bilgi öncesi analizde seçilen en iyi seçeneğin beklenen kâr değeri arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.

Doğal durumlar incelendiğinde en büyük olasılık değerinin 0,35’e eşit olduğu görülmektedir. Dolayısıyla karar verici en büyük olasılık değerine sahip olan 3 numaralı doğal durumun ortaya çıkacağı varsayımı ile hareket eder. 3 numaralı doğal durumun gerçekleşmesi durumunda elde edilecek en yüksek kazanç değeri olan 16000, Alternatif 1’in uygulanması ile elde edildiğinden, bu problemde en büyük olasılık ölçütüne göre en iyi karar Alternatif 1’in seçimidir.

Amaç başlangıç düğümünden bitim düğümüne bağlantıların kapasitelerini aşmadan en düşük değil en yüksek toplam akışı belirlemektir. E şıkkındaki ifade yanlıştır, doğru cevap E'dir.

Kısaca EVSI (Expected Value of Sample Information) ile gösterilen örneklem bilgisinin beklenen değeri, örneklem bilgisinden elde edilen kâr ile örneklem bilgisi olmadan elde edilen kâr arasındaki farka eşittir. Diğer bir ifadeyle, EVSI= Örneklem bilgisinden elde edilen kâr – Örneklem bilgisi olmadan elde edilen kâr.

Farklı sistem türlerinin benzetim yoluyla modellenmesinin dört ana amacı vardır. Bunlar; Bir sistemin çalışması hakkında anlayışlar kazanma, sistemin performansını geliştirmek için işletim ve kaynak politikaları geliştirme, uygulamadan önce yeni sistemi test etme ve mevcut sistemi bozmadan sistem hakkında bilgi toplama. Sistem geri yüklemesi bu amaçlardan değildir.

Dışsal değişkenler, sistemin davranışını etkileyen fakat kendileri sistemden etkilenmeyen değişkenlerdir. Çevresel veya kontrol edilemeyen değişkenler olarak da adlandırılırlar. Bir günde bir banka şubesine gelen müşteri sayısı, her müşteri için işlem zamanı dışsal değişkenlere örnek olarak verilebilir. Bu değişkenlerin değerleri ya analizci tarafından ya da sistem dışındaki etkilerle belirlenir. Eğer değişkenlerin değeri analizci tarafında belirleniyorsa bu durumda denetlenebilir, bağımsız ve girdi değişkeni olurlar; eğer sistem dışındaki etkiler bu değeri belirliyorsa bu durumda denetlenemeyen ve girdi değişkeni olurlar. Sistem ve çevresi arasında etkileşim varsa dışsal değişken bir çıktı değişkeni olabilir.