KAMU MALİ YÖNETİMİ Dersi Kamu Mali Yönetiminde Çok Yıllı Bütçeleme soru detayı:

CEVAP:

İngiltere, çok yıllı bütçeleme sisteminin öncü ülkelerinin başında gelmektedir. İkinci Dünya Savaşı ardından kamu harcamalarını dizginleyecek herhangi mekanizma olmaması, bütçe harcamaları ve gelirleri arasındaki bağı koparmış ve kamu harcama artışlarının kontrolü için bir mekanizma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu amaca yönelik olarak ülke, Kamu Harcaması Araştırması adı verilen çok yıllı bir harcama planlaması sistemi uygulamaya başlamıştır. 1961 yılından 1990’ların ortalarına dek mali disipline yönelik bir sistem olarak kullanılan Kamu Harcama Araştırması sistemi, 1997 yılında terk edilerek 2 yılda bir gerçekleştirilen ve 3 yıllık dönemi içeren “Kapsamlı Harcama İncelemesi” sistemine geçilmiştir. Yeni sistemin temel hedefi mali disiplinin dışında temel hizmet kalitesindeki aşınmayı gidermek ve hizmet kalitesini arttırmaktır.

İngiltere’nin çok yıllı bütçe uygulamasının temel elementleri; çok yıllı bir süreçte harcama kararlarının belirlenmesiyle harcama etkinliği, politika rasyonalizmi ve bütçe disiplininin takip edilmesidir. İngiltere’de çok yıllı bütçeleme sürecinde üzerinde durulan tek nokta mali disiplin ve yeterlilik değildir. Büyük Britanya ve İngiliz Milletler Topluluğu üyeleri arasındaki tarihi bağların ve devam eden ilişkinin bir sonucu olarak, bu özellik aynı zamanda Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda gibi diğer İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde de yer alır. Bu yüzden, mali disiplini ve harcama etkinliğini vurgulayan bu yaklaşım “İngiliz Milletler Topluluğu çok yıllı bütçeleme yaklaşımı” olarak nitelendirilmektedir.

İngiltere çok yıllı bütçeleme uygulamasına 1961 yılında geçmiştir. İngiltere’de çok yıllı bütçe yıllık bütçeye tamamıyla entegre edilmiştir ve hükûmetin bütçe önerisi olan Mali Bildirim ve Bütçe Raporu’nun bir bölümü olarak Parlamento’ya sunulmaktadır. İngiltere’deki çok yıllı bütçe yaklaşımı, gider taahhütlerinin çok yıllı etkileri ve hükûmetin orta dönemli iktisadi hedeflerini başarmaları için gerekli önlemler üzerinde odaklanarak, bütçe politikalarının orta dönemli bir görünümünü politikacılara sunar. Bu çerçevede çok yıllı bütçeleme yaklaşımı, izleyen yıllar için kaynak sınırlamaları ile birlikte yıllık mali politikanın belirlenmesi için hükûmete izin verir.