SİYASET BİLİMİ Dersi ÇAĞDAŞ YÖNETİM BİÇİMİ OLARAK DEMOKRASİ soru detayı:
SORU:
Demokrasi kavramına katkı sunan dönemi ve kişileri kısaca yazınız.
CEVAP:
Demokrasinin beşiği olarak bilinen Antik Yunan, hem oluşturdukları şehir-devletleri tecrübesiyle hem de Sokrates (M.Ö. 470-399), Eflatun (M.Ö. 427-347) ve Aristo (M.Ö. 384-322) gibi siyasal düşünürleriyle demokrasinin gelişimine katkı sağlamıştır. Doğrudan demokrasinin ilk örneği olarak kabul edilen Antik Yunan siyasal sistemi, Atina demokrasisi olarak da bilinir. Teoride şehir-devletindeki bütün yurttaşlar mecliste oy verme ve fikrini söyleme hakkına sahipken uygulamada kadınlar, köleler ve o şehir-devletinde doğmayan yabancı kökenli metikler bu haklardan yoksundu. Yaklaşık üç yüz bin nüfuslu Atina’da, bu kümeler dışında kalan ve sayısı yaklaşık otuz bin oldu¤u tahmin edilen yetişkin erkek nüfus, oy verme ve yönetim sürecine etkin bir şekilde katılma hakkına sahipti.
Antik Yunan Dönemi filozofları başlangıçta demokrasiyi bazı yönleriyle eleştirmiş; hatta kimi zamanlar demokrasi için “ayak takımının yönetimi” şeklinde ayrımcı ve aşağılayıcı bir yaklaşım sergilemişlerdir. Eflatun demokrasiyi, yoksulların zenginleri baskıladığı ve liyakatin alt üst edildiği anarşik bir sistem olarak tanımlamıştır. Ancak özellikle Sokrates ve Aristo, ortaya koydukları destekleyici fikir ve yaklaşımlarla demokrasinin gelişimine katkı sunmuşlardır. Sokrates, s›radan vatandaşların yönetimde olmasına mesafeli durmakla birlikte soylular yerine bilgili ve erdemli kişilerin yönetimde olması gerektiğini savunmuştur.