SORU: Etikte insan merkezcilik ve canlı merkezcilik kavramları nasıl açıklanabilir?
CEVAP: Etik sorunların yalnız insanla ilgili görülmesi eleştirilmekte, insan kadar diğer canlılara ilişkin sorunların da etik sorunlar arasında düşünülmesi gerektiği, insanın etik sorunlarda kendisini merkeze koyup her şeyi kendisiyle ilgisinde değerlendirmesinin onu “insan merkezci” bir bakışa götürdüğü, bunun da bugün karşılaştığımız çevreyle ilgili sorunların ana nedeni olduğu iddia edilmektedir. Kimi hayvan hakları savunucuları ve çevreciler, dinsel kaynaklı olduğunu düşündükleri insan merkezci düşünceyi eleştirerek etiğin sorumluluk duyması gereken şeyin insan değil, sürekli sömürülen doğa olduğunu söylemektedirler. Onlara göre öncelikle korunması gereken insan değil, insanın üretim için acımasızca sömürdüğü ve yok ettiği doğadır. İnsanın kendisini diğer canlıların üzerinde görerek onları kendi varlığını sürdürmek için bir araç olarak kullanması, bu kullanımı da aşırı boyutlara vardırması, diğer canlılar kadar kendi varlığını da tehdit eder hale gelmiştir. Bunu çıkış noktası olarak gören “çevre merkezci” görüşler, insan dışındaki tüm varlıkları insanın kullanacağı bir kaynak olarak görmeye karşı çıkarlar. Doğaya insan açısından değil de, ekosistemin bütünlüğünü sürdürmesi açısından bakılmasını, doğadaki her canlının varlığını sürdürmesinin bütünün varlığı için zorunlu olduğunu söylerler. Doğal yaşamın kendisinin değerli olduğunu, doğanın insandan ve çıkarlarından bağımsız olarak görülmesi ve korunması gerektiğini savunurlar.
