SİYASET SOSYOLOJİSİ Dersi SİYASİ PARTİLER VE SİYASİ PARTİ SİSTEMLERİ soru detayı:

CEVAP:

Gelişmeci kuram, siyasi partilerin doğuşu ile modernleşme süreci arasındaki ilinti üzerine yoğunlaşır. Bu kuram, siyasi partilerin doğuşunu modernleşmenin bir sonucu olarak görür. Dolayısıyla, modernleşmemiş geleneksel toplumlarda siyasi partilerden söz edilmeyeceğini söyler. Bugün modernleşmiş-sanayileşmiş toplumlara baktığımızda, en azından bir tane siyasi parti görebilmekteyiz. Diğer yandan partisiz sistemlere, az gelişmiş geleneksel toplumlarda da rastlamaktayız. Burada Amerikalı siyaset bilimci Samuel Huntington’un her toplum için siyasi gelişme kadar siyasi gerilemenin de söz konusu olabileceğine ilişkin tezi doğrultusunda partilerin doğuşunun modernleşme sürecinin belli aşamaları göz önüne alınarak açıklanması doğru olmayacaktır. Bu bakımdan, varılan modernleşme düzeyini esas alarak ülkenin parti sistemlerine bakarken yapılacak daha doğru bir ayrım, şu olmalıdır: 1. Partilerin hiç ortaya çıkmamış olduğu ülkeler, 2. Partilerin sonradan bastırılmış ve yasaklanmış olduğu ülkeler. Buna göre, birinci durum gerçekten en az gelişmiş toplumlara özgüdür. İkinci durum ise, belirli bir modernleşme düzeyine ulaşmış da olsa, siyasi bozulma içinde bulunan toplumlar için söz konusudur.