SORU: Isaiah Berlin tarihte kaçınılmazlık düşüncesini nasıl ifade etmektedir?
CEVAP: Isaiah Berlin tarihte kaçınılmazlık düşüncesinin insan özgürlüğü ve sorumluluğun önünü kapayan bir düşünce olduğunu ileri sürmüştür. Bu bağlamda Berlin, Hegel’in kullandığı anlamda tarihte bir ereklilik olduğu düşüncesine de karşı çıkmıştır. Bu bağlamda Hegel ve Marx’ın tarihsiciliğini eleştirmiştir. Tarihsel kaçınılmazlık ve zorunluluk anlayışına karşı çıkan filozoşar genelde tarihte bir ereklilik ya da yasalılık olduğu anlayışını eleştirmek üzerinden bunu yapmışlardır. Bu bağlamda zorunluluk nedensellikle bir tutulmuş, olumsallık ise talih ya da rastlantılılık ile beraber ele alınmıştır.
