SORU: John Locke etik sorunları hangi bakımdan ele almıştır?
CEVAP: John Locke (1632-1734) etik sorunları daha çok toplumsal ve hukuksal bakımdan ele alır. Hukuka uygun bir toplumsal düzenlemenin ve buna yardımcı olabilecek etik ilkelerin koşullarını araştırır. Bunun da akıl ve doğal yasa ile olabileceğini düşünür. Lockea göre insan zihni bir tabula rasadır. İnsan, doğasından gelen hiçbir bilgi, kavram ve ilkeye sahip değildir. İnsanda eylemleri için genel geçer ve zorunlu yargıları çıkarabileceği hiçbir hazır ilke yoktur. İyiyi ve kötüyü belirleyen şey, haz ve acıdır. Haz veren ve acıyı azaltan şey iyi, acıya neden olan şey ise kötüdür. Locke insanların doğuştan sahip oldukları bazı doğal hakları korumak için bir araya gelerek - Hobbesta olduğu gibi- toplumu ve onları yönetecek bir otoriteyi oluşturduğunu düşünür. Doğal yasanın buyurduğunu yapmak, hazzı arttırır, dolayısıyla iyidir. Locke için, iyilik, adalet, doğruluk gibi etik kavramların oluşumu doğrudan doğruya haz ve acı duygulanımlarının sonucudur. Locke, toplum kurallarının zorunlu ve genel geçer (apriori) olmadıkları için, toplumdan topluma değiştiğini ve uzlaşımsal olduğunu belirtmektedir. Bu durumda Lockea göre insanın etik eylemleri konusunda önemli olan şey, doğal yasayla ilgisinde iyinin ve kötünün bilgisidir. Bir toplumda ve bir otorite altında yaşayan insan bu bilgiye uygun hareket ettiğinde iyi ve mutlu yaşamış olacaktır.
