SİYASİ TARİH Dersi BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1908-1928) soru detayı:

CEVAP:

Manda, İtilaf Devletleri’nin toprak elde etme istekleriyle Wilson’un “toprak katmama” ilkesi arasında orta bir yol bulmak amacıyla Güney Afrikalı devlet adamı General Smuts tarafından ortaya atıldı. Buna göre Osmanlı İmparatorluğu’nun Arapların oturduğu kimi bölgeler ve Alman sömürgeleri Sevr, Lozan ve Versailles Antlaşmalarıyla İtilaf Devletlerine verilmiş, bunlar da haklarını Milletler Cemiyeti’ne bırakmışlardı. Bu örgüt de bu bölgelerin yönetimi için bazı devletlere vekalet verecek ve böylece İtilaf Devletleri istedikleri toprakları elde etmiş olacaklardı. Milletler Cemiyeti bu bölgeleri geçici olarak bırakacaktı ve istediği zaman geri alabilecekti. Hazırlanan ilkelere göre A, B ve C tipi mandalar olacaktı. Osmanlı’dan ayrılan bölgelerde A tipi manda kurulacaktı. Sözü edilen düzenlemeye göre gelişmemiş bir ülke gelişinceye kadar gelişmiş büyük bir devletin vekaleti altında bulunacaktı.