ETİK Dersi 20. YÜZYILDA ETİK soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Max Scheler’e göre değerler etiği nasıl açıklanabilir?


CEVAP: Scheler özünde Kant etiğini sürdürmek ister, ama bunun için Kant’ın “rasyonalist formalizm”inin aşılması gerekmektedir. Kant’ın etikle ulaşmak istediği hedefe ulaşmak için, ona yöneltilen formalizm eleştirisine karşılık verilmesi gerekmektedir. Yoksa o, ampirist etik görüşleri söz konusu olduğunda, etikte sentetik a apriori bilgiler, ilkeler arayan Kant’ın yanındadır. Bu nokta Scheler’in etiğinin hareket noktasını oluşturmaktadır. Ama bu bağılığına karşın, Scheler onun etiğinde iki önemli hata yaptığını düşünmektedir: • İlk olarak Kant a prirori ile formal olanı karıştırmıştır, • İkinci olarak da a priori olanı rasyonel (ussal) olanla karıştırmıştır. Scheler etiği bir içerikli değerler etiği ve bir duyusal a priorizm geliştirerek, işte bu iki yanılgıyı düzeltmeye girişmektedir. Sosyoloji hakkında en önemli şeylerden biri içinde yaşadığımız ve son derece hızlı bir biçimde değişen dünyayı anlamamıza ve bu değişimlere bir anlam vermemize yardımcı olmasıdır. Scheler bilgisel a prirori yanında, duyguyla ortaya çıkan apaçık, kesin bilme anlamına gelen bir “duyusal a priori”den söz eder.