KENTLER, PLANLAMA VE AFET RİSK YÖNETİMİ Dersi Afet Risk Yönetimi Terminolojisi soru detayı:
SORU: Senaryo Deprem ve Hasar Tahminleri nasıl planlanmaktadır?
Senaryo Deprem ve Hasar Tahminleri nasıl planlanmaktadır?
CEVAP: Temel olarak, bir deprem sonrasında depremin etkilerinin neler olabileceğini önceden kestirebilmek ve buna bağlı olarak hazırlık yapabilmek için fay hareketinin/kırılmanın nerede, ne büyüklükte bir enerji ile ne kadar genişlikte bir alanda, nasıl bir sarsıntı yaratacağı ve alandaki yapılı çevrenin buna nasıl tepki vereceğinin tahmini gerekir. Baş- ka bir deyişle; bir alandaki deprem tehlikesinin ve olası zarar görebilirliğin ortaya konulabilmesi için, öncelikle aktif fay hatlarının varlığı ve aktif olma durumları, tarihsel depremler ve önceki kırılmaların konumları, deprem oluş sıklığı, hasar dağılım- ları ve zemin problemleri, zemin/toprak yapısının durumu, kayma dalgası hız profilleri (Vs), yer altı su seviyeleri, eğim, yükseklik gibi topoğrafik özellikleri barındıran jeolojik, jeoteknik, ve jeofiziksel verilere ihtiyaç vardır. Burada; senaryo (hedef )bir deprem belirleyerek deprem aktivitesi (çıkardığı enerji büyüklüğü magnitude) ve merkez üssü (yeri ve derinliği) kabulü yapılır. Böylece, bir takım mev- cut yöntemleri kullanarak maksimum yer ivmesinin merkez üssünden dağılımı, deprem dalga hızı, sıvı- laşma tehlikesi ve sismik şiddet haritalarını üretmek mümkün olmaktadır. Bu tehlike durumuna bağlı olarak da etkilenecek yapılı çevreye dair ana yaşam hatları, altyapı ve üstyapının bulundukları zemin koşullarında gösterecekleri direncin/dayanıklılığın fiziksel olarak hesaplanmasının yanı sıra sosyo-eko- nomik kayıpların neler olabileceğini öngörmek, en zayıf ve kritik bölgelerin belirlenmesinde katkı sağ- layacaktır (JICA ve İBB 2002, AİG 2006).
Temel olarak, bir deprem sonrasında depremin etkilerinin neler olabileceğini önceden kestirebilmek ve buna bağlı olarak hazırlık yapabilmek için fay hareketinin/kırılmanın nerede, ne büyüklükte bir enerji ile ne kadar genişlikte bir alanda, nasıl bir sarsıntı yaratacağı ve alandaki yapılı çevrenin buna nasıl tepki vereceğinin tahmini gerekir. Baş- ka bir deyişle; bir alandaki deprem tehlikesinin ve olası zarar görebilirliğin ortaya konulabilmesi için, öncelikle aktif fay hatlarının varlığı ve aktif olma durumları, tarihsel depremler ve önceki kırılmaların konumları, deprem oluş sıklığı, hasar dağılım- ları ve zemin problemleri, zemin/toprak yapısının durumu, kayma dalgası hız profilleri (Vs), yer altı su seviyeleri, eğim, yükseklik gibi topoğrafik özellikleri barındıran jeolojik, jeoteknik, ve jeofiziksel verilere ihtiyaç vardır. Burada; senaryo (hedef )bir deprem belirleyerek deprem aktivitesi (çıkardığı enerji büyüklüğü magnitude) ve merkez üssü (yeri ve derinliği) kabulü yapılır. Böylece, bir takım mev- cut yöntemleri kullanarak maksimum yer ivmesinin merkez üssünden dağılımı, deprem dalga hızı, sıvı- laşma tehlikesi ve sismik şiddet haritalarını üretmek mümkün olmaktadır. Bu tehlike durumuna bağlı olarak da etkilenecek yapılı çevreye dair ana yaşam hatları, altyapı ve üstyapının bulundukları zemin koşullarında gösterecekleri direncin/dayanıklılığın fiziksel olarak hesaplanmasının yanı sıra sosyo-eko- nomik kayıpların neler olabileceğini öngörmek, en zayıf ve kritik bölgelerin belirlenmesinde katkı sağ- layacaktır (JICA ve İBB 2002, AİG 2006).