ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER İÇİN AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ Dersi Engelli Bireylere İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Sivil Toplum Kuruluşları soru detayı:
SORU:
Sivil Toplum Kuruluşları'nın temel özellikleri nelerdir?
CEVAP:
STK’lar farklı amaçlar için kurulsalar da genellikle aşağıda sıralanan beş temel özelliği taşımaktadırlar. Bunlar:
a. Kâr amacı gütmemek: STK’lar, kişisel kâr, kazanç ya da getiri amacıyla etkinlik göstermezler. Bir başka ifadeyle STK’lar kişisel ya da kurumsal olarak gelir elde etmek için çalışan kurumlar değillerdir. Ancak bu kuruluşlarda devamlı çalışanlar, gerçekleştirdikleri iş karşılığında bir miktar ücret alabilmektedirler. STK’lar ayırıcı, gelir getirici etkinlikler gerçekleştirebilirler fakat bu etkinliklerden elde edilen kazanç üyelerle paylaşılmaz.
b. Özerklik (otonomi): Sivil toplumun olmazsa olmaz ilkesi özerkliktir. Özerklik, sosyal grupların varlığının başkasının desteğine veyardımına bağlı olmadan devlet yönlendirmelerinden uzak kalabilmesi olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle özerklik, STK’ların iktidar karşısında bağımsız olmasıdır.
c. Çoğulculuk: STK’ların çoğulculuk ilkesi kitlelerin birbirleriyle uzlaşma ve diyalog kurmayı öğrenebilmelerine yardımcı olmaktır. STK’lar ne kadar çok ve çeşitli olurlarsa merkezî güç tarafından eritilme olasılıkları azalır.
d. Gönüllülük: STK’lar tamamen toplumsal duyarlılıktan ortaya çıkmıştır ve devlet baskısı olmadan bir araya gelen kişilerin oluşturduğu yapılardır. Üyeliğin özgür bir biçimde olmadığı, zorunlu üyeliği gerektiren örgütlenmeler STK olarak kabul edilemez. Bir başka ifadeyle STK’lara katılımların gönüllü olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Ayrıca gönüllülük (gönüllü olarak birlikte olma), bireyin bireysel üstünlüğünün devam etmesini ve bireyin grup kimliği içinde erimesini engelleyici bir işlev görür.
e. Vizyona ve Bir İdeale Sahip Olmak: STK’lar kuruluş amaçlarına bağlı olarak çok fazla çaba sarf etmektedirler. STK’lar genellikle işsizlik, ayrımcılık, yoksulluk, çevre, doğal afetler, insan hakları ve sosyal refah gibi farklı konularda vatandaşların gereksinimlerini dile getirmektedirler.