SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Dersi ARAŞTIRMA MODELLERİ soru detayı:

CEVAP:

Kuhn’un paradigma değişimine ilişkin açıklamaları ışığında bakıldığında, pozitivist bilim paradigması 19. yüzyıl başlarında metafiziğe karşı geliştirilmiştir. Nicel bilimsel araştırmaların temelini oluşturan bu paradigma, bilgiye ancak nesnel ve görgül yolla ulaşılabileceği görüşünü benimsemiştir. Uzun süre egemen olan pozitivist yaklaşımın zamanla bazı eksikleri ortaya çıkmıştır. Özellikle sosyal bilimlerdeki her olayın doğa kuralları gibi açıklanamayacağı ve tüm değişkenlerin öngörülemeyeceğine ilişkin bulgular yüksek sesle ifade edilmeye başlanmıştır. Bunun sonucunda post-pozitivist bilim paradigması doğmuştur. Post-pozitivizmin özünde her olgunun salt istatistikle yüzeysel olarak incelenmesi yerine bireyin algısına, görüşlerine ve deneyimlerine önem verilerek bunların araştırma sürecine katılması yatmaktadır. Son dönemlerde gelişen eleştirel paradigma da, pozitivizmin ve onun ortaya çıkardığı ideolojinin eleştirisini yapmaktadır. Bu anlayışta ‘ahlaki ve normatif inanç kümesi’ anlamındaki egemen pozitivist ideoloji, hegemonik dünyayı meşrulaştırmakta ve buna karşı insanların bilim yoluyla özgürleşmesi, aydınlanması ve gizil zorlamaların farkına varması savunulmaktadır.