AFET RİSK AZALTMA POLİTİKALARI Dersi Teknolojik ve/veya İnsan Kaynaklı Afet Risk Azaltma Stratejileri soru detayı:

CEVAP:

 Tehlikeli madde; doğal özellikleri nedeniyle nakliyesi esnasında insanlara, hayvanlara ve diğer tüm canlılara zarar vermek suretiyle çevreye zarar verebilecek konumdaki ADR (Uluslararası Karayollarında Tehlikeli Maddelerin Taşınması Avrupa Sözleşmesi)’ye göre taşınması yasak olan veya bu anlaşmada yazılı şartlara uygun olarak taşınmasına müsaade edilen maddeler ve nesnelerdir. Bu tür maddelerin tehlikeleri radyoaktif, yanıcı, patlayıcı, zehirli, korosif (kimyasal veya fiziksel aşındırıcı ve tahrip edici madde), biyo-tehlikeli, boğucu, allerjik vb. gibi sebeplerden ileri gelebilir ve tehlike niteliklerine göre sınıflandırılırlar (Tablo 8.2). İlk olarak Uluslararası Deniz Danışma Kurulu 1960 yılında, tehlikeli maddelerini Uluslararası Deniz Danışma Kurulu Tehlikeli Yük Kodları altında sınıflandırmıştır. Bu dokuz tehlikeli madde sınıfını tanımlamak için farklı semboller içeren etiketler tasarlanmıştır. Bu sınıfların arz ettikleri risk değerlendirmelerine göre de kendi içlerinde sınıflandırmaları mevcuttur. Örneğin patlayıcıları kapsayan Sınıf 1 grubu kendi içerisinde altı sınıfa ayrılır: 1.1 Kitle hâlinde ve birden patlayanlar 1.2 Mermi, şarapnel parçası ve benzeri fırlatabilen fakat kitle hâlinde patlamayanlar 1.3 Patlama şiddeti hafif olup yangın başlatma tehlikesi arz eden patlayıcılar 1.4 Önemli bir etki arz etmeyen patlayıcılar 1.5 Şiddetli patlayıcı olup kitle hâlinde patlayabilenler 1.6 Çok şiddetli patlayıcı olup kitle hâlinde patlamayanlar Benzer şekilde Sınıf 2 maddeleri yanıcı gazlar, yanıcı ve zehirli olmayan gazlar ve zehirli gazlar olmak üzere 3 alt gruba ayrılırlar. Sınıf 3 maddeleri alev alabilen sıvılar ve yanıcı sıvılar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sınıf 4 maddeleri alev alabilen ve kolay tutuşan katı maddeler, kendi kendine tutuşabilen maddeler, su ile reaksiyona girerek yanıcı gaz çıkartan maddeler olarak kendi içinde tanımlanmaktadırlar. Sınıf 5 maddeleri oksitleyici maddeler ve organik peroksitler olmak üzere iki alt gruba ayrılmaktadır. Sınıf 6 maddeleri ise zehirli sıvı ve katı maddeler ile bulaşıcı maddeler olmak üzere iki alt gruba ayrılmaktadır. Sınıf 7, 8 ve 9 içerisindeki maddeler alt gruplara ayrılmamaktadır.