AFET TIBBI VE YÖNETİM İLKELERİ Dersi Afet Yönetiminde Hastanelerin Rolü ve Fonksiyonları soru detayı:

CEVAP:

Yapısal olmayan elemanların olağan kullanımı dışında istenmeyen hareketine, bu şekilde zarar görmesine, çevresindeki insan ve diğer varlıklara zarar vermesine yol açabilecek başlıca nedenler şöyle özetlenebilir:

• Sarsıntı (ivme): Yapısal olmayan elemanların (tesisat, ekipman, donanım vb.) jeoloji, hidro-meteoroloji, teknoloji karakterli sarsıntı, akıntı vb. sonucunda doğrudan hareketlenerek, kayması, sallanması, kopması, düşmesi ya da devrilmesi.
• Yerinden oynama (deformasyon): Yapısal olmayan elemanların (cam, çerçeve, kapı vd.) bulundukları yapıda meydana gelen deformasyon sonucunda bağlı oldukları yerden kopması, yerinden çıkması, fırlaması.
• Kritik sistemlerde (elektrik, haberleşme, su tedariki, yangın söndürme, kanalizasyon, yakıt depolama, medikal gazlar, ısıtma, havalandırma, iklimlendirme sistemleri vb.) meydana gelebilecek arızalar ve yangınlar.
• Ülkemizde ve dünyada geçmiş afetlerde hastanelerde yapısal olmayan elemanların zarar görmesine, sağlık hizmetinin kesintiye uğramasına yol açan başlıca sorunlar şöyledir:
• Jeneratörlerin taban bağlantılarının aşınmış ya da yeterince sağlam olmaması nedeniyle depremde, sarsıntıda devrilmesi; yaşam destek üniteleri başta olmak üzere hastaneye elektrik sağlanamaması,
• Jeneratör, transformatör, yakıt tankı, kazan, soğutucu, klima, asansör, haberleşme vb. kritik sistemlerin bina içindeki ve dışındaki tesisat ve bağlantılarının deprem, fırtına, sel, yangında hasar görmesi; acil durum enerji kaynaklarının ve kritik sistemlerinin devre dışı kalması,
• Zemin ya da zemin altındaki katlarda bulunan acil servis, yoğun bakım, görüntüleme, bilgisayar, hasta kayıtları, hastane arşivi, ofis bölümlerinin selde, ani selde kullanılamaz hale gelmesi,
• Oksijen ve yanıcı gaz tüplerinin sarsıntı, akıntı nedeniyle devrilmesi; meydana gelen sızıntının patlama, yangın riski oluşturması,
• Laboratuvar donanımının düşmesi, kırılması ve sistemin çalışmaz hale gelmesi; hasta tahlil örneklerinin kaybı,
• Dolap ve raflardaki malzemenin sarsıntıda dökülmesi, şişelerin kırılması; acil kullanım için gerekli ilaçların kullanılamaz hale gelmesi; tehlikeli maddelerin ortalığa saçılması,
• Deprem, fırtına, sel, yangın halinde içme ve kullanma suları ve atık su sistemlerinin zarar görmesi, kullanılamaması nedeniyle ek sağlık ve çevre risklerinin ortaya çıkması,
• Su, tıbbi gaz ve/veya buhar borularının hastane içinde kopması, bağlantı noktalarından ayrılması ya da bağlandıkları ara bölmelerle birlikte kırılması, çökmesi,
• Çatı malzemesi ya da çatıda kurulu ekipmanın deprem, fırtına etkisiyle kopması, düşmesi; açılan çatıdan giren ya da kopan tesisattan akan suların tavanı, duvarları, tesisatı ve donanımı tahrip etmesi,
• Sel sularının hastaneye karadan ulaşımı engellemesi; nakli gereken hastaların tahliyesinin mümkün olmaması ya da güçleşmesi; acil medikal ve diğer malzemenin, donanımın tedarik edilememesi.