Bilindiği gibi kamusal harcamaların finansmanı amacıyla başlıca üç yöntem kullanılmaktadır. Bunlar vergilendirme, borçlanma ve para basmadır.

Borç yönetimi, devlet borçlarının etkin bir şekilde yönetilmesi için bir strateji geliştirilmesi ve yürütülmesi sürecidir.

sürdürülebilir bir borç düzeyinin yakalanmasının; orta vadeli ve ayrıntılı bir borç stratejisinin oluşturulması ve bu stratejinin geliştirmeye çalıştığı dört hedefin var oluşuna bağlı olduğu söylenebilir. Bu hedefler: • Devletin yıllık borçlanma ihtiyacının karşılanması, • Borçlanma maliyetlerinin düşürülmesi, • Sürdürülebilir bir borç yapısına ulaşılması ve • Gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde piyasalara sürekli girişlerin garanti edilmesi şeklinde sıralanabilir.

Devletin borçlanma ihtiyacını, çoğunlukla bütçe açıkları belirlemektedir. Bütçe gelir-gider dengesinin sağlanamadığı durumda oluşan açıkların finanse edilmesi de kamu borç yönetiminin öncelikli amacıdır. Hükümetler, devlet faaliyetlerinin devamını sağlamak amacıyla borç yönetiminde önceliği bütçe açıklarının kapatılmasına vermektedirler.

Devletin ihtiyacı olduğunda piyasalardan rahatlıkla borçlanabilmesi, piyasaların devlete olan güvenine bağlıdır. Piyasalarda güven oluşturmak kısa sürede sağlanamaz. Bunun için devlet piyasalarda güvensizliğe sebep olacak işlemlerden kaçınmalı, borçlarını mutlaka vadesinde ödemeli ve faiz oranını piyasada oluşan faiz oranına göre makul seviyelerde tutmalıdır. Aksi takdirde yatırımcılar, oluşacak güvensiz bir ortamda getiri oranının düşük olduğu bir yatırım aracını tercih etmeyeceklerdir.

Örneğin devlet borçlanması piyasa faiz oranlarını doğrudan etkilemektedir. Devletin piyasadan borç almak için topladığı miktarlar piyasadaki para miktarında azalmaya, piyasaya olan borcunu ödenmesi ise piyasadaki para miktarında artışa neden olmaktadır.

Borçlanma maliyeti denildiğinde akla gelen en önemli unsur faizdir. Faizler ne kadar yüksek olursa borçlanmanın maliyeti de o kadar artacaktır. Bu nedenle borç yönetiminde maliyetin düşürülmesi amacıyla farklı uygulamalara başvurulmaktadır. Bunun için sıklıkla başvurulan yolların başında borçlanma türleri ve araçlarının mümkün olduğunca çeşitlendirilmesi gelmektedir.

Devlet iç borçlanma senetlerinin Hazine Müsteşarlığı tarafından ilk kez satışa sunulduğu piyasaya birincil piyasa, daha önce ihraç edilmiş olan devlet iç borçlanma senetlerinin işlem gördüğü piyasalara ise ikinci el piyasa denilmektedir.

Farklı özelliklere sahip borçlanma araçlarına sahip olmanın borç yönetimi açısından iki önemli avantajı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi borçlanma şartlarının ani ve önemli değişiklikler göstermesi durumunda farklı borçlanma araçları kullanılmasının borçlanma işlemini kolaylaştırmasıdır. İkincisi ise, borçlanma maliyetinin minimize edilmesi ve vade uyumsuzluklarının giderilmesidir. 

Vade planlaması yapılırken, vadesi gelmiş borçların ödenme zamanları ve gerekiyorsa yeni ihalelerle karşılanması gereği dikkate alınmalıdır.

Borç yükünün temel belirleyicisi borcun miktarıdır. Borç miktarındaki değişiklikler bütçe finansmanı ile ilgili olup, aynı zamanda borcun bileşimini de etkilemektedir. Borcun bileşimi borcun vade ve faiz yapısıdır.

Borçların Miktarı Kavramı, devletin amaçlarına en etkin düzeyde ulaşabilmesi bakımından hangi büyüklüklerde borçlanması gerektiğini ve bununla ilgili ayarlama ve düzenlemeleri ifade etmektedir. 

Vadesi gelen devlet borçları şu şekillerde ödemektedir; toplu ödeme, kademeli ödeme, Dr Price amortisman fonu aracılığı ile ödeme, bütçe fazlası sağlayarak ödeme.

Ödemeler zorunlu ve ihtiyari şekilde yapılabilmektedir. Zorunlu ödeme borç sözleşmesi gereği sözleşmede yer alan şartlar dâhilinde yapılan borç ödemesidir. Daha önce yapılan sözleşmelerde borcun hangi tarihte geri ödeneceği hüküm altına alınmıştır ve ilgili tarihte ödeme yapılmaktadır. İhtiyari ödeme ise, devletin mali durumunun iyi olduğu dönemlerde henüz vadesi gelmemiş borçların ödenmesidir.

Olağanüstü Borç Yönetimi, hükümetlerin ekonomik açıdan beklenmeyen durumlar ile karşılaşmaları sonucunda ortaya çıkan borç yönetimi işlemleridir

Zorunlu Konversiyon: Tahvil sahibinin isteğine bırakılmadan önceden çıkarılmış olan yüksek faizli tahvillerin düşük faizli tahvillerle değiştirilmesidir.

Devlet iç borçlanma senedi sahiplerinin, teklif olunan yeni senetlerle eski senetlerin değiştirilmesini kabul etmek ya da değiştirmeyi reddetmek arasında seçim yapabilmesine olanak sağlayan konversiyona ihtiyari konversiyon denilmektedir.

Kısa ve orta vadeli borçların veya vadeleri gelen borçların uzun vadeli veya süresiz bir borç haline dönüştürülmesi işlemine konsolidasyon denilmektedir.

Moratoryum ise, bir ülkenin dış borç servisini yerine getiremeyeceğini açıklamasıdır.

Borçlanmada piyasa riski, borç çevirebilme riski, likidite riski, kredi riski, ve operasyonel risk temel risk çeşitleri olarak öne çıkmaktadır.