Bir toplumsal yapıyı diğerlerinden ayırt edici politik özellikleri bünyesinde barındıran bir durum olarak siyasal kültür, "devlet-toplum-birey" ilişkileriyle ilgili sistemlerin anlaşılmasında önemli bir kavramdır.

Kültür kavramı tanımlamaları sınıflandırıldığında karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır: Betimleyici Tanımlar, Tarihsel Tanımlar, Normatif Tanımlar, Psikolojik Tanımlar, Yapısal Tanımlar, Genetik Tanımlar.

Betimleyici tanımlar, kültürü, sosyal hayatın toplamını oluşturan, kapsamlı bir bütün olarak görme ve kültürü oluşturan çeşitli alanları listeleme eğilimindeki tanımlamalardır.

Genetik tanımlar, kültürü, nasıl var olduğu ya da varoluşunu nasıl sürdürdüğü bakımından tanımlar. Bunların biyoloji ile çok az ilgisi vardır, aksine kültürü, insani etkileşimden meydana gelen ya da kuşaklar arası aktarımın bir ürünü olarak varlığını sürdüren bir şeymiş gibi açıklar.

Toplumsallaşma, sosyolojik bir kavram olarak kültür aktarımını gerçekleştirirken, kültürün bir parçası olan siyasal kültür öğelerini de aktarır. Yani siyasal toplumsallaşma, bireyin içinde bulunduğu siyasal kültürü öğrendiği, içselleştirdiği bir süreçtir. Aynı toplumsallaşmada olduğu gibi siyasal toplumsallaşma sürecinde de politik değerler, fikirler, siyasal sistemle yakınlık biçimleri, davranış kalıpları bireye öğretilir.

Siyasal toplumsallaşma sürecinde bireyi toplumsallaştıranlara "etmen" denilmektedir. Birincil grup siyasal toplumsallaştırıcı etmenler ile ikincil grup siyasal toplumsallaştırıcı etmenler olmak üzere iki grup etmen bulunmaktadır.

Birincil grup siyasal toplumsallaştırıcı etmenler, aile ve arkadaş çevresidir.

Birey ailede dünyaya gelir. İlk öğrendiği şeyleri aileden alır. Ailenin ve arkadaş çevresinin "birincil" olmasının sebebi de budur: Hem kronolojik olarak insan ilk önce aile üyeleriyle karşılaşır hem de aile ve arkadaş çevresinin etkisi ömür boyu, daha yoğun olarak hissedilir. Aynı zamanda konuşulan dil, davranış kalıpları bireye, ailede verilmeye başlanır. Ayrıca tamamıyla insanın içinde bulunduğu toplumsal yapının kültürel özellikleri olan yasaklar, günahlar ve ayıplar da aile tarafından yavaş yavaş bireye öğretilir.

İkincil grup siyasal toplumsallaştırıcı etmen olarak okul, eğitim açısından ikincil gruplar içinde özellikle siyasal toplumsallaşmayı belirleyen kaynaklar arasında önemle anılan bir niteliktedir. Eğitim, bireyi yalnızca toplumun varlığını sürdürmesi için gerekli olan bilgilerle donatmak suretiyle etkileyen bir süreç değildir. Toplum içinde bireyin nasıl davranması gerektiği konusunda, kısaca terbiye olarak adlandırdığımız kurallar veya normlar, eğitim süresince bireye aktarılır. Ayrıca birey, aile dışında otoriteyle ilk kez okulda karşılaşır. Okul bir yandan insanı, toplumsal yapının bir parçası yapmaya çalışırken diğer yandan da siyasal toplumsallaştırıcı etkilerle siyasal kültürün unsurlarını öğretir. Aynı zamanda, Siyasal toplumsallaşma süreci içinde edinilen yasaklarla ilgili en önemli bilgi, zorunlu eğitim yoluyla yani okullar aracılığıyla bireye aktarılır.

Farklı siyasal toplumsallaştırıcı etmenlerin siyasal sembolleri farklı biçimlerde anlamlandırmalarından dolayı, bireylerin siyasal sistemi içselleştirmeleri de birbirlerinden farklıdır. Bunun sonucu olarak bir insan, bir siyasal ideolojiyi benimseyip farklı ideolojileri ötekileştirirken, başka bir insan ötekileştirilen ideolojiyi içselleştirebilir.

İletişim kanalları, iletişim sembolleri, iletişim türü, iletişimin  kapsayıcılığı olmak üzere iletişimin dört ana faktörü vardır.

İletişim sembolleri, iletinin anlatım dilidir. Konuşma dili, lisan, bir iletişim sembolüdür. Aynı dili konuşan ve anlayan insanlar arasında bir iletişimin varlığından bahsedebiliriz. Buna benzer bir biçimde bir kültüre, geleneğe ait mimikler de iletişim sembolleri arasında sayılabilir.

Bir kişi yahut bir kurumun sadece bir insanla iletişime girmesi kişisel iletişim olarak adlandırılırken, kalabalık bir gruba ileti göndermesi toplu iletişim olarak anılmaktadır. Bir siyasal parti liderinin, miting meydanında, kendisini destekleyen insanlara yaptığı konuşma toplu iletişimdir fakat bir futbol maçı sonrasında, skordan memnun olmayan taraftarların, futbol kulübü başkanına yönelik doğrudan eleştirileri, kişisel iletişimdir. Yani dikkat edilmesi gereken şey, iletilenin tekil veya çoğul olmasıdır.

Topluma kendisini kabul ettirmek için otoriter bir rejimle birlikte dinin gücünden yararlanan devlet, özellikle Batıda kutsal bir yer elde etmiştir. Kilisenin gücünü ardına alana devlet yöneticileri, topluma kendi varlıklarını sorgulatmamışlar ve dinle bezenmiş bir koruma şemsiyesi altında kalmaya gayret göstermişlerdir. Bunun süreklilik göstermesi için günlük yaşamın her alanına yasaklar getirilmiş, bilimsel çalışmaların önü kesilmiştir. Nedensellik içeren her türlü araştırma, devletin kutsallıkla çevrelenmiş alanına bir tehdit olarak görülmüştür. Rasyonalite, böyle bir
dünyaya itirazla doğmuştur.

Parlamenter bir yapıya sahip demokratik modellerde siyasal iletişim, bir yandan alınacak kararların içeriğinin nasıl olacağı konusundaki meşruluk zemininin karar alıcı tarafından öğrenilmesine, diğer yandan da halkın talep-öneri ve şikayetlerinin karar alıcılara aktarılmasına neden olan çift yönlü bir fonksiyona sahiptir. Bu anlamda günümüzde siyasal iletişim, devletlerin meşruluklarını sağlamadaki en önemli araçtır.

Siyasal iletişim, devlet, siyasal sistem, yönetilenler/halk ve kitle iletişim araçları olmak üzere temelde dört ana aktör arasında gerçekleşir.

Siyasal sistem; siyasal partiler, sivil toplum kurumları ile baskı grupları, araştırma şirketleri ve siyasetle ilgilenenlerden oluşmaktadır.

Propaganda çalışmalarıyla başlayan devletin yurttaşlarını bilgilendirme sistemi, alınan kararlar, konulan/değiştirilen kurallar hakkında medya aracılığıyla iletişim kurma biçiminde devam eder. Bu anlamda siyasal iletişim, devletin kendi yurttaşını yetiştirme sürecinde önemli bir araçtır.

Belli bir zamanda, belli bir tartışmalı sorun karşısında, bu sorunla ilgilenen kişiler grubuna veya gruplara hakim olan kanaattir. Tanımdan anlaşılacağı gibi kamuoyu, bir insan topluluğunun kanaatidir. Ancak bu kanaate, bir seçim yapılarak, referandum yapılarak ulaşılmamıştır. Bir konu hakkındaki görüşlerinin ne olduğu, o topluluğun tüm üyelerine tek tek sorulup, görüş alınıp, istatistik çıkarılmamıştır; vurgulandığı gibi hakim olan düşüncedir.

Baskı grupları, ortak menfaatler, çıkarlar etrafında birleşen ve bunları gerçekleştirmek için siyasal otoriteler üzerinde etki yapmaya çalışan örgütlenmiş gruplardır. Yani baskı grupları, doğrudan doğruya kamuoyu oluşturmaya çalışan insan birliktelikleridir.

Baskı grupları, kamuoyu yaratarak siyasal partileri ve siyasal sistemi etkileme gayretindedirler. Üyelerinin çıkarlarını en üst düzeyde koruyabilmek için bazen siyasal parti lider veya temsilcileriyle doğrudan bağlantılar kurarak, bazen de iletişim araçlarını kullanıp kamuoyu yaratmak suretiyle faaliyet gösterirler.

Siyasal katılım, bireyin siyasal sistem içinde yer alması demektir. Ayrıca kamuoyunun oluşması ve baskı gruplarının etkinliği, siyasal katılımla doğrudan ilgilidir.