Türk Halk Şiiri Final 2. Deneme Sınavı

 Mani,burkan,islam edebi muhitlerine ait şairler ve onların öz geçmişlerine tespit ederek şiirleri bir araya getiren.R.Rahmeti Arattır.

İlim-tasavvuf-toplum hocalığındaki öncülüğü, birleştirici-bütünleştirici yönleriyle, Halvetiyye (Safaviyye) ve Nakşîbendiye tarikatlarınıda birleştirerek Bayramiyye tarikatını kuran Hacı Bayram Veli dir.

19.yüzyılın asrın belli başlı Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı mensuplarından; İsmâil Safa, Kuddusî, Turâbi, Mihrabî, Vasfı-i Melâmi, Ayni Baba, Dertli, Seyrâni, Keçecizade İzzet Molla, Şeyhü’l- İslam Arif Hikmet, Salih Baba, Adile Sultan, Bitlisli Müştak Baba vb.lerini sayabiliriz.

XVIII.Yüzyıl Anadolu'sunda; Dinî-Tasavvufi Türk Edebiyatı genel bir duraklama ve gerileme içine girmiştir.

 Âşıklık geleneğinin çok güçlü olduğu Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetişmiş olan ......., saz şiiri tekniğine hâkimdir. Ayrıca medrese öğrenimi gördüğünden, klasik edebiyatın temel bilgilerine de sahiptir. ......... hem klasik, hem de saz şiiri vadisinde eser verirken söz sanatlarını da başarı ile kullanmıştır.

  Yukarıda boş bırakılan yere Erzurumlu Emrah getirilmelidir.

Usta âşığın kendisine ait ezgiler, Usta âşığa ait ayaklar, Usta âşığın dil ve üslubu, Usta âşığın başında geçen olaylar âşık kolunun oluşabilmesi için verilen ölçütlerdendir. Usta âşığın eğitim durumu bu ölçütler arasında yer almaz.

Şairimizin elimizde 170 civarında şiiri bulunmaktadır. Şairimiz bu şiirlerinde köy enstitülerini, halkevlerini, Atatürk ve Cumhuriyeti, içinde yaşadığı toplumun kültürel değerlerini, Sivrialan’ı, Kızılırmak’ı, tabiatı, okul ve hastaneyi, ayrılığı, gurbeti,eşi ve çocuklarına olan sevgisini, hayatında yer eden önemli devlet adamlarını ve vatan sevgisini işlemiştir. Bu arada zaman zaman taşlama türünde de güzel örnekler vermiştir.

  Yukarıda hakkında bilgi verilen 20. yüzyıl halk şairimiz Âşık Veysel'dir.

Badeli âşıkların büyük çoğunluğu Umay Günay'ın sistemleştirdiği şekilde, ba­de içme olayını dört safhada tamamlamışlardır:

1. Hazırlık safhası: Âşık ve maşukun bade içmeden önceki (âşık olmadan ön­ceki) durumları;
2. Rüya: Bir yerde (çeşme başı, harman yeri, mezarlık) uyuma, pir (ak sakallı ihtiyar, derviş, Hazreti Hızır) elinden üç bade içilmesi;
3. Uyanış: Baygın vaziyette yatan kahramanın saz sesini duyunca uyanması;
4. İlk deyiş-. Âşığın rüyada olanları şiirle ifade etmesi

Atlı hekât, atlı mesel, bilmeli matal, bulmaca, dele, mesel, fıcık, gazelleme, hikaye,masal, metel, matal, söz tanımaca, tandurmaca, tanımaca, tapmaca gibi

Karaca Oğlan’ın hayatı ve şiirlerine bağlı olarak oluşan bazı hikâyeler vardır. Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan, Azerbaycan’da Gul Mahmut, Türkiye’de Nar Mahmut veya Han Mahmut adlarıyla bilinen hikâyeler bunlardandır.

Bayburtlu Zihnî: 1212/1797 tarihinde Bayburt’ta dünyaya gelen Zihnî’nin asıl adı Mehmed Emin (Muhammed Emin)’dir. Hece ve aruz vezniyle yazdığı bütün şiirlerinde Zihnî mahlasını kullanmıştır.   Hem aruz hem de hece vezniyle şiirler yazan Zihnî, sağlığında divan tertip ederek bunu saraya sunan ender halk şairlerindendir. Aruz vezniyle yazdığı şiirleri daha çok olmasına karşılık, hece ile yazdığı koşma ve destanlarıyla ünlenmiştir. Zihnî, 1859 yılında Bayburt yolculuğu sırasında Maçka’nın Olasa (Bahçeyaka) köyü yakınlarındaki bir handa vefat eder ve oraya defnedilir. Mezarı 1936’da Bayburt’a taşınır.

Asıl adı Ali olan Türa^bi^, XIX. yüzyılın en meşhur Bektaşi^ şairlerindendir. 1868 yılında Bektaşi^ tekkesi post-nişi^ni olarak, Nevşehir’in bugünkü Hacı Bektaş kasabasında vefat etmiştir.

27 varaklık bir eser olup, Bayburt beylerinden Abdullah’ın 18 yıllık hayatının hikayeleştirilmiş şeklidir. Eser, Saim Sakaoğlu ve Ahmet Sevgi tarafından 1992 yılında yayımlanmıştır. Bu eserin Türk romanına geçiş aşamasında önemli bir yeri vardır. Bu Kitap C şıkkında yazarı ile birlikte verilmiştir.

Âşıkların aruzun fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla gazel, murabba, muhammes,
müseddes, musammat ve müstezat şekliyle ortaya koydukları şiire Divan şiiri denir.

Seyrânî halk şiirinin pek çok türünde şiirler yazmıştır / söylemiştir. Bunlar arasında ilk sırayı taşlamalar alır. Onun taşlamaları ferdî boyutta değil, toplumsaldır. Şiirlerinde ikiyüzlülük, rüşvet, haksızlık, fakirlik, adalet, bilgisizlik gibi sosyal temaları da işlemiştir. Yaşadığı dönemde bozulan hak ve adalet dağıtan müesseseleri konu edinen şiirler yazmıştır. Ülkedeki başıbozukluğun sebebinin yöneticiler olduğunu, pek çok şiirinde dile getirmiştir. Şiirlerinde dini kötüye kullananlar veya yanlış yorumlayanlar da eleştirilmiştir.

D şıkkında verilen kişilerin hepsi XX. yüzyıl aşıkları olduğu için doğru cevap bu seçenektir.

Tekke şiirinde Allah’ın varlığı ve birliği üzerine yazılmış şiirlere tevhit denir.

DinÎ TasavvufÎ Türk Edebiyatı'nın Orta Asya'da ilk kurucusu ve ilk örneklerini veren mutasavvıf-şair Ahmed Yesevî dir.

1894 yılında dünyaya gelen ve 1973 yılında iki kapılı hanın kapısını kapatan Âşık Veysel, şu veya bu kesimin âşığı değil 70 milyon Türk halkının saz şairidir. Hatta 70 milyonun değil Türk dünyası dediğimiz Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar uzanan coğrafyanın, kısacası 300 milyon Türk’ün âşığıdır.