Yanıt Açıklaması: Meşruluk sorunu

Yanıt Açıklaması:

Doğal toplum kavramlaştırması, toplumsal hayatın dayandığı ilişkiler ağının, doğal dürtü ve zorunluluklar üzerine inşa olduğunu ileri sürer. Diğer kategori ise sembolik toplum kavramlaştırmasıdır. Yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Weber’in devlet kavramlaştırmasını göz önünde bulundurarak bu özellikleri dört başlık altında ele almak mümkündür. Modern devletin en temel özelliği, meşru olarak şiddet kullanma ya da fiziki zora başvurma tekelini elinde bulundurmasıdır. Bunu söylerken toplumsal yaşamda devletin dışındaki birtakım kurumların, grupların ya da kişilerin şiddete başvurmadıklarını söylemiyoruz. Şiddet toplumsal yaşamda karşımıza sıkça çıkan bir olgudur. Modern toplumsal yaşamda kadınlara, çocuklara, birtakım marjinal gruplara yönelik şiddete sıkça şahit oluyoruz. Burada kastedilen, devletin dışında gerçekleştirilen şiddetin gayrı meşru olmasıdır. Modern devlet, her ne nedenle olursa olsun kendisini temsil eden, dolayısıyla da yetkisini kendinden alan asker, polis, gardiyan gibi görevlilerin dışındaki kişilerin fiziksel güce başvurmalarını hukuken yasaklamıştır. Modern devletin meşru şiddet kullanma tekelini elinde bulundurması ile onun en ücra noktasına kadar toplumsal yaşama nüfuz etme gücü arasında bir paralellik vardır. Örneğin, geleneksel bir toplumda herhangi bir aile içerisinde cereyan eden bir şiddet olayı siyasal iktidarı ilgilendirmezken, modern toplumsal yaşamda benzer bir olay devleti ilgilendirir. Geleneksel toplumda söz konusu şiddet (örneğin töre cinayetleri) törelere bağlı olarak meşru addedilirken, modern toplumda bu şiddet kanun dışı olarak görülür ve failler devlet tarafından cezalandırılır.

Yanıt Açıklaması: Siyasetin devlete ait olanı niteleyen bir kavram olarak görülmesinin diğer nedeni ise, modern devletin mahiyeti itibariyle daha önceki siyasal organizasyonlardan farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Öyle ki, bu farkı önemseyen bazı siyaset bilimcileri, modern dönemden önceki siyasal organizasyonların devlet olarak nitelenemeyeceğini iddia etmişlerdir. Daha önceki siyasal organizasyonların hiçbiri insanların yaşamları üzerinde modern devlet kadar belirleyici olamamıştır. Modern yaşamda devletin toplumsal yaşam üzerindeki söz konusu etkisi, siyaset denince akla devletin gelmesini de beraberinde getirmiştir. Gerçekten de modern yaşamda devlet büyük ölçüde siyasetin odaklaştığı mekândır. Nitekim, Max Weber modern devletin toplumsal yaşam üzerindeki etkisini anlatmak için; devletin faaliyetleriyle tanımlanamayacağını, zira devletin el atmadığı herhangi bir görevin olmadığına dikkat çeker. Weber’e göre, modern devletin ortak yaşam üzerindeki hâkimiyeti, onun yönetim araçlarının yoğunlaştığı alan olmasından kaynaklanmaktadır. Modern yaşamda devletin neden siyasetin tezahür ettiği alan olarak öne çıktığını anlamak için modern devleti karakterize eden özelliklerin bilinmesi gerekir. Weber’in devlet kavramlaştırmasını göz önünde bulundurarak bu özellikleri dört başlık altında ele almak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: D

Yanıt Açıklaması:

Sivil toplum kavramına ilk kez J. Locke eserinde yer verilmiştir. 

Yanıt Açıklaması:

Habermas’a göre tam bir manipülasyon mantığının işbaşında olduğu devlet-medya-özel şirketlerden oluşan kamusal alan içerisinde, siyasete ait pratik sorunların teknik sorunlara dönüştürülmesine gönderme yapan teknokratik bilinç yaygınlaştırılmakta ama kitleler depolitize edilip sadık varlıklar haline getirilerek insanın sahip olması gereken özgürlüğü ve eleştirel düşünce gücünü kaybetmektedirler. Yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

18. yüzyılın başı, yani Aydınlanmanın erken döneminde hâkim olan bu anlayış klasik cumhuriyetçi bir bakışa dayanır. Yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Max Weber modern devletin toplumsal yaşam üzerindeki etkisini anlatmak için; devletin faaliyetleriyle tanımlanamayacağını, zira devletin el atmadığı herhangi bir görevin olmadığına dikkat çeker. Weber’e göre, modern devletin ortak yaşam üzerindeki hâkimiyeti, onun yönetim araçlarının yoğunlaştığı alan olmasından kaynaklanmaktadır. Modern yaşamda devletin neden siyasetin tezahür ettiği alan olarak öne çıktığını anlamak için modern devleti karakterize eden özelliklerin bilinmesi gerekir. Weber’in devlet kavramlaştırmasını göz önünde bulundurarak bu özellikleri dört başlık altında ele almak mümkündür.Modern devletin en temel özelliği meşru olarak şiddet kullanma ya da fiziki zora başvurma tekelini elinde bulundurmasıdır. Modern devletin bir diğer özelliği ise sınırları kesin bir biçimde belli olan belirli bir toprak parçası üzerinde kurmuş olduğu hâkimiyettir. Faaliyetlerini hukuk temelinde gerçekleştirmesi modern devletin bir başka özelliğini oluşturur. Nihayetinde modern devlet, toplumsal yaşam üzerindeki hâkimiyetini hayata geçiren bürokrasisi yoluyla da, diğer siyasal organizasyonlardan ayrılır. Parlamenter sistem modern devlet için olmazsa olmaz değildir. Başka yönetim biçimleri ile de modern bir devlet tesis edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm içerisinde sivil toplum üretici güçlerin ve toplumsal ilişkilerin gerçekleştiği bir alan olması sebebiyle alt yapıya ait bir kavram olurken, siyasal toplum yani devlet üst yapı alanını temsil eder. Sivil toplum ve kapitalizm arasındaki bağ konusunda Hegel gibi düşünen Marx, sivil toplumu kapitalist ilişkilerin hakim olduğu bir toplumda burjuva çıkarlarını temsil eden bir alan olarak görür.

Yanıt Açıklaması:

Foucault’nun, iktidarı yasaklama eylemi üzerinden değil de, üretim işlevi üzerinden anlaması, onun biyoiktidar kavramlaştırmasını anlamak bakımından önemlidir. Biyoiktidar beden üzerinde kurulan iktidardır. Burada kastedilen beden sosyal bedendir. Bu anlamda biyoiktidar, iktidar ilişkileri içerisinde belirli yaşam tarzlarının üretilmesine işaret eder. Foucault bu üretimi, iktidar ilişkileri içerisinde öznelerin uysal bedenler haline getirilmeleri olarak tarif eder. Peki, özneler nasıl uysal bedenler haline gelirler? Foucault’ya göre yanıt, normalleştirme süreçleri yoluyla öznelerin uysal bedenler kılındığı şeklindedir. Bu süreçlerde bilgi, iktidar ilişkilerini destekleyen bir araç işlevi görür. Normalleştirme, toplumsal yaşamda belirli bir yaşam tarzının normal olarak nitelenerek, hakim yaşam kılınması sürecine gönderme yapar. Bilimler (sosyoloji, psikoloji, psikiyatri, kriminoloji vb.) ve değer sistemleri, üretmiş oldukları normal-anormal, sosyal-asosyal, akıllı-deli, iyi-kötü gibi birtakım ayrımlar yoluyla, söz konusu yaşam tarzının hakimiyetini meşrulaştırır. Örneğin, ataerkil bir yapının hüküm sürdüğü bir toplumda, ahlak sistemi kadın için doğru davranışın ne olduğunu belirleyip toplumsal müeyyideler yoluyla kadınların davranışlarının bu doğrultuda oluşmasını sağlayarak, erkeğin kadın üzerindeki hakimiyetinin sürmesine hizmet eder. Bir ahlak sistemi, kadın için iyi olanın; iyi bir eş olmak, iyi bir anne olmak, önceliği her zaman ailesine vermek olduğunu vazettiğinde, kamusal alanda erkeklerin hakim olduğu bir toplumsal yaşamı desteklemiş olur. Aynı şekilde karşı cinse yönelik cinsel arzuyu normal bir davranış olarak görüp hemcinse yönelik cinsel arzuyu sapkınlık olarak nitelendiren bir bilgi ya da değer sistemi de, eş cinsellerin dışlandığı bir toplumsal yaşam düzenine hizmet eder.

Yanıt Açıklaması:

Geleneksel otorite daha çok geleneksel toplumlarda görülen ve siyasal iktidarın, meşruiyetini toplumun geleneklerinden aldığı otoritedir. Patriarkal, feodal ve monarşik otoriteler geleneksel otoritenin başlıca örneklerini oluşturur. Yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Siyasete belirleyicilik rolü ve tarihin işleyişinde insan iradesine ve dü­şüncesine belirleyicilik rolü atfeden, bu nedenle erken dönem yazılarından hareketle Marx’ın tarihsel değişimde insani çabaya önem verdiğini iddia eden Marksizm yorumu hümanist Marksizmdir. 

Yanıt Açıklaması:

Althusser, devlet aygıtını, devletin baskı aygıtları ve devletin ideolojik aygıtları olmak üzere ikiye ayırır. Devletin baskı aygıtları; hükümet, idare, ordu, polis, hapishaneler gibi unsurlardan oluşurken, devletin ideolojik aygıtları; dini kurumlar, öğrenim kurumları, aile, hukuk kurumları, sendikalar, siyasal partiler, iletişim ve haberleşme araçları, kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar gibi unsurları içerir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa kökenli göçmen bilim adamları, ABD’de sosyoloji ve siyaset bilimi bölümlerinde önemli pozisyonlara sahip olmuşlardı. Bunlar özellikle siyaseti anlamak için sosyolojik ve psikolojik kuramlara eğilmek gerekliliğini vurguluyorlar, Karl Marx’ın, Emile Durkheim’ın, Vilfredo Pareto’nun, Gaetano Mosca’nın, Max Weber’in, Robert Michels’in, vd. önemine dikkat çekiyorlardı. Bu çabaların davranışçılığın Amerikan siyaset biliminde 1930’larda bir dönüm noktası oluşturmasında; 1950’lerde ise yaygınlaşmasında bir hayli katkısı olmuştur. Buna karşılık, söz konusu bilim adamları içinde bir grup, davranışçılığa karşı giderek eleştirel bir tutum takınmaya başlamışlardı. Bu grup (Franz Neumann, Sigmund Neumann, Paul Lazarsfeld, Hans Gerth, Reinhard Bendix), davranışçı yaklaşımı çok dar buluyor ve siyasetin çözümlenmesinde sosyolojiden çok daha fazla yararlanılmasını istiyorlardı. Birleşik Amerika’da Siyasetin Sosyolojisi böylece belirmeye ve gelişmeye başladı; söz konusu sosyolog grup, siyaset bilimci meslektaşlarının alanlarına hızla ve vukufla girdi.