Uygarlık Tarihi 1 Final 18. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması:

Tanrıça Roma ve tanrılaştırılmış Roma imparatoruna tapmak için inşa edilen tapınaklara sebasteion denir.

Yanıt Açıklaması: Mezopotamya'da tanrı kral düşüncesi ilk kez Akkad kralı Naram-Sin zamanında ortaya çıkmıştır. Naram-Sin kendisini ünlü stelinde tanrılara özgü olan boynuzlu başlıkla betimlettirmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Romalıların etkisi günümüzde pek çok alanda görülmektedir. Özellikle Batı kültürü temellerini Roma Dönemi'ne bağlamaktadır. Bunda ana neden kuşkusuz çoğrafi olarak Romalılarla aynı toprakları paylaşmaktan çok İngilizce, Fransızca, Almanca gibi pek çok Avrupa dilinin Latinceden gelmiş olmasıdır. Latince, Batı'da Orta Çağlarda din, edebiyat, kültür ve bilim dili olarak kullanılmaya devam etmiş, bu nedenle Roma Dönemi'nden kalan pek çok yazılı eser muhafaza edilerek, çağdaş bilim ve Batı Edebiyatı bu temeller üzerinde şekillenmiştir.  Romalar bilim tarihinde önemli keşiflere imza atmamış olsalar da, mevcut bilginin, özellikle kendilerinden önceki Yunan kültürünün keşiflerinin pratiğe geçirilmesi ve yayılmasında büyük rol oynamışlardır. Bu nedenle günümüzde özellikle fen bilimlerinde pek çok terim Latincedir. Örneğin tıp gibi dallarda Roma Dönemi'nin bilimsel eserlerinin İslam dünyasına da büyük etkisi olmuş, bazı Roma Dönemi yazılı eserleri sadece Arapça çevirileri ile günümüze ulaşabilmiş, Arapça nüshalar sonradan Avrupa dillerine çevrilmiştir.

Pek çok Ortaçağ devleti kendini Roma'nın devamı ilan etmiştir. Bu nedenle Roma kanunları, Roma Dönemi'nde temelleri bulunan devlet kurumları ve devlet yönetim modelleri, Avrupa tarihinde pek çok kere denenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti de, Batı devlet yönetim şeklini esas aldığı için bizim kanunlarımız ve devlet kurumlarımız da Roma modelinden  inşa edilmiştir. 

Roma sanatının önemli eserleri, Roma dönemi kentleri, günümüze pek çok örneği ile ulaşmıştır. Bu eserler, günümüze ulaşan edebiyat ürünleri ile beraber Rönesans gibi fikir ve sanat akımlarının doğmasına sebep olmuştur. Rahatlıkla denebilir ki Batı sanatı Roma Dönemi mirasını temel alarak, bunun üzerine inşa edilmiştir. Mimaride pek çok form Roma dönemi temelinde gelişmiştir. Örneğin malzeme olarak çimento ve tuğla daha önce bilinse de, bunların yaygın kullanımı ilk kez Roma Dönemi'nde  denenmiş ve günümüzde  de devam etmektedir. Dolayısıyla çok katlı yapıların yaygınlaşması Roma Dönemi'inde başlamış ve sürmüştür.  Vitrivius gibi Roma Dönemi mimarlarının yazılı eserleri ve Pantheon  gibi günümüze ulaşan Roma Dönemi binaların kendileri Ortaçağlar'da ve günümüzde  mimariye ilham vermiştir. Romalıların etkisi günümüzde sadece geriye bıraktıkları arkeolojik kalıntılar ve müzeleri süsleyen eserler ile değil, aynı zamanda kültürel ve bilimsel etkileri ve devlet yönetimi ve kurumları vasıtası ile  de sürmektedir. 

Yanıt Açıklaması:

Anadolu’da I.O¨. 1950-1750 yılları arasında yaşanan Assur Ticaret Kolonileri C¸ağı’nda Assurlu tüccarlar Anadolu’ya ticaret yapmaya gelmişlerdir. Anadolu’daki ana ticaret merkezi Kaniş/Neşa kenti idi.

Yanıt Açıklaması: Homo habilisler taş aletler yapmışllardır ve bu nedenle ilk insan türü olarak kabul edilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Paleolitik (Eski Taş) Çağı, insan elinden çıkan ilk ürünler olan taş aletlerin yapıldığı çağdır. Bu aletler, en eski teknolojiyi temsil eder. Paleolitik Çağ insanlarının teknolojileri, çakmak taşı ve öteki işlenebilir taşlardan,hayvan kemikleri ve boynuzlardan yapılan aletlerden ibarettir. Bu aletler arasında el baltaları, taş bıçaklar, kazıcılar, ok ve mızrak uçları sayılabilir.

Yanıt Açıklaması:

Mezopotamya’da bugüne kadar bulunan kanunlar yazılış sırasına göre şunlardır:
I. Sümerce Yazılı Kanunlar: a) Urukagina Kanunu b) Ur-Nammu Kanunu c) Ana İttişu Kanunu d) Lipit-İstar Kanunu
II. Akkadca Yazılı Kanunlar: a) Eşnunna Kanunu b) Hammurabi Kanunu c) Orta Assur Kanunları
Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması:

Hristiyanlık, Roma İmparatorluğunun resmi dini olarak kabul edildikten sonra Yunan ve Roma tanrılarına ve kültlerine tapınmayı sürdürenlere, Roma devleti tarafından pagan adı verilmiştir. Pek çok değişik pagan tanrısının kültleri ve dolayısıyla özelliklerinin birleştirilmesi ile ortaya çıkan karışık kültlere Synkretik denir. Limes, sınır boyunda kurulan kaleler ve surlardan oluşan savunma sisteminin adıdır. Dioecesis, eyaletlerin toplandığı büyük idari bölgelerdir. Sebasteion ise Tanrıça Roma ve tanrılaşmış Roma imparatoruna tapmak için inşa edilen tapınaklardır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması:

Hristiyanlık, İmparator Augustus zamanında Hz. İsa tarafından kurulmuştur. İ.S. 1. ve 2. yüzyıllarda özellikle fakir halk arasında gizlice bütün Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde hızla yayılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Romalıların yayılmacı politikası, Kartacalıları, İ.Ö. 219 yılında başlayan 2. Pön Savaşı (İ.Ö. 219-201) ile tekrar Romalılarla karşı karşıya getirdi. Bu savaşta Kartaca Generali Hannibal, savaş sanatının en ünlü taktik hamlelerinden birini gerçekleştirdi. Filleri de içeren büyük bir orduyla İspanya’dan Fransa’ya geçip, Alp Dağları’nı aşarak İtalya’ya girdi. İ.Ö. 216’da gerçekleşen Cannae Meydan Savaşı’nda, Roma ordusunu yendi. Hannibal bu zaferle İtalya’da Romalılarla ittifak yapan kentlerin teslim olmasını amaçlıyordu. Ancak ikmal yolları kesilen ve iyi savunulan şehirler karşısında başarılı olamayan Hannibal, Güney İtalya üzerinden Kartaca’ya dönmek zorunda kaldı. Bu olağanüstü kriz boyunca diktatör seçilen Roma Generali Scipio İ.Ö. 210 yılında İspanya’daki Kartaca topraklarını ele geçirdi ve Hannibal’in ordusunun arkasından Kuzey Afrika’ya geçerek burada Hannibal’i yendi. İ.Ö. 202’de barış istemek zorunda kalan Kartaca, bütün denizaşırı topraklarını Roma’ya terk ederek, yüklü bir savaş tazminatı ödemiş ve donanmasını feshetmişti. Böylece Kartaca önemli bir güç olmaktan çıktı. Hannibal, Kartaca’dan kaçmak zorunda kalarak, kendisine yeni müttefikler bulmak üzere Anadolu’ya geçti. Bu amacında başarılı olamayan Hannibal, Nikomedia (İzmit) kenti yakınındaki Dakibyza (Gebze) yakınlarında ölmüştür ve mezarı buradadır.

Yanıt Açıklaması: Hamamlar, tiyatrolar ve amfi-tiyatrolar, aquaduktler (su köprüleri), basilikalar (Mahkeme ve borsa binaları) ve zafer takları Roma Dönemi'nin tipik yapılarındandır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Caesar’ı yenemeyen Pontus Kralı General Pompeius İtalya’dan Balkanlara çekilmek zorunda kaldı. Caesar önce Pompeius taraftarlarının bulunduğu İspanya’yı ele geçirdi. Sonra Pompeius’u Yunanistan’da Pharsalus Savaşı’nda (İ.Ö. 48) yendi. Pompeius, Mısır’a kaçtı ve burada öldürüldü. Mısır’a kadar Pompeius’u kovalayan Caesar, burada tahta Kraliçe VII. Kleopatra’yı geçirdi. Anadolu’ya geçerek Pontus ordusunu Zela (Tokat/Zile)’da yendi. Ünlü “veni, vidi, vici” (geldim, gördüm, yendim) sözünü bu savaştan sonra söylemiştir. İ.Ö. 45’te Pompeius taraftarlarının en sonuncularını da Afrika’da ve İspanya’da yenerek Roma’nın mutlak hakimi olarak İtalya’ya döndü.

Yanıt Açıklaması:

Thales: Antik dünyanın 7 bilgesinden biri olan filozof, İ.Ö. 624-548 yılları arasında yaşamıştır. Lidyalılar ile Persler arasındaki Kızılırmak Savaşı esnasında; İ.Ö. 28 Mayıs 585’deki güneş tutulmasını önceden hesaplamıştır. Taraflara, savaşırlarsa günün kararacağını söyleyerek kazandığı saygınlık sayesinde savaşı durdurduğu söylenir.

Yanıt Açıklaması:

Hunlar'In ilk yerleşim yeri, Sarı Nehrin hemen kuzeyidir. Daha sonra Orhun-Selenga ırmakları ile Türklerin kutlu saydıkları Ötügen bölgesi merkez olmak üzere geniş bir alana yayılmışlardır. Verilen üç seçenek de doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Paleolitik ve Neolitik Çağ arasında bir geçiş evresi olması bağlamında düşünüldüğünde, Neolitik Çağ'ın yerleşik düzen ve üretim ekonomisinin gerçekleştiği bir çağ olması bakımından bu döneme zemin hazırladığı görülmektedir. Doğru cevap a seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İ.Ö. 3. yy. boyunca süren savaşlar, Romalıların İtalya’da yaşayan köylüleri silah altına almasına neden olmuştu. Yeni ele geçirilen toprakların vergi olarak Roma’ya tahıl göndermeye başlamaları, bu köylülerin terhis edildikten sonra ürünlerini eskisi kadar karla satamamalarına ve giderek artan borçlar altına girmelerine neden oldu. Böylece küçük arazi sahipleri, topraklarını giderek zenginleşen büyük toprak sahiplerine ucuza satarak daha iyi imkanlar bulabileceklerini umdukları şehirlere göç etmeye başladılar. Emekli edilen askerlere yeni eyaletlerde toprak dağıtılması veya koloni şehirleri kurulmaya başlaması bu sorunu çözmeye yetmedi. Şehirlerde proletaria adı verilen yeni bir sosyal sınıf ortaya çıkmaya başladı. Daha zengin bir sınıfı oluşturan optimatlar ile proletaria arasında artan huzursuzluklar zaman zaman iç savaşlara dönüşebiliyordu.

Yanıt Açıklaması:

2. Pön Savaşı sırasında Makedonya Krallığı da Romalılara karşı savaş açtı. Sürmekte
olan savaşa Seleukos Kralı III. Antiokhos Makedonların yanında katıldı.