Aile Sosyolojisi Deneme Sınavı Sorusu #851751
Aşağıdakilerden hangisi yaşın ilerlemesine bağlı olarak bireyin algılama, öğrenme, problem çözme gibi bellek kapasitesi ile kişilik kazanma özellikleri arasında uyum sağlama konusundaki değişmelerle ilişkilidir?
Pisikolojik Yaşlanma |
Ekonomik Yaşlanma |
Fizyolojik Yaşlanma |
Sosyolojik Yaşlanma |
Kronolojik Yaşlanma |
Yaşam döngüsü perspektifinden birini yaşlı (ya da genç) olarak tanımlamak onları belirli rolleri bekleyen fırsatlar veren ve kısıtlamalar getiren bir toplumsal atmosfere konumlandırmak anlamına gelir. Hayatın aşamalarının tanımı gibi, yaşam süresini kavramlaştırma yolları uygulamada kısıtlı ve kimi zaman imkânsız olabilir. Tüm kısıtlamalara rağmen, kronolojik yaş kullanımı yasal olarak tercih edilmektedir.
Biyologlar yaşlanmayı (ageing) ‘ihtiyarlık’ olarak kabul ederler. Bu da bir organizmanın, patoloji ve hastalık olmaksızın doğal süreçlerin sonucu olarak etkili işlevselliğindeki düşüşü tanımlar. Bütün yaşam formlarında yaşlanmayla birlikte oluşan biyolojik değişiklikleri tanımlamaya yönelik pek çok girişim olmuştur. Strehler yaşlanmayı, yaşamın üreme sonrası safhasında ortaya çıkan değişiklikler olarak tanımlar.
Yaşlanmanın biyolojik tanımı hala tartışılsa da Strehler, ‘yaşlanmayı’ diğer biyolojik süreçlerden ve ‘hastalık’tan ayırmak için dört kıstas geliştirir. Fizyolojik bir değişme yaşlanma olması için şu özelliklere sahip olmalıdır; (i) evrensellik (bir evrenin tamamının başına gelmelidir); (ii) içsellik (içsel süreçlerin sonucu olmalı, yaşam tarzı ve çevresel faktörleri yansıtmamalıdır); (iii) ilerleyicilik (kümülatif etkili ve akut değil ilerleyicidir); (iv) zararlılık (zararlıdır, organizmanın içinde değil üzerinde, çevresine uyum sağlama yeteneği bakımından etkilidir)
Psikolojik yaşlanma, bilişsel işlev, sağlık psikolojisi (sağlık inanç ve davranışı), akıl hastalığı, kişilik ve uyum gibi konulara eğilir.
Ekonomik yaklaşım bireyin yaşlanması ile birlikte meydan gelen ekonomik gelir düzeyindeki kayıplardır. Özellikle emeklilik döneminin başlaması ile birlikte bireyin maaşı/aylığı azalmakta bu bağlamda toplumsal statüsü düşmektedir. Dolayısıyla gelirin azalması yoksulluğu tetiklemekte hem sosyal hem de ekonomik olarak kayıpları beraberinde getirmektedir. Gelir düşüklüğü, geçim sıkıntısına sağlıklı beslenememeye, sosyal etkinliklerden uzaklaşmaya ve prestijinin düşmesine neden olmaktadır.
Sosyolojik yaşlanma, bireyin statü ve rol kayıpları çerçevesinde, içinde bulunduğu toplumun yaşa ilişkin olarak geliştirdiği normlar ve değerler bağlamındaki yargılarıdır, değerlendirmeleridir.
Yorumlar
- 0 Yorum