Anadolu Arkeolojisi Deneme Sınavı Sorusu #746066

I. Daha basit, küçük olan yerleşim yerlerinin de ortaya çıkmaya başlaması II. Boya bezemeli çanak çömleğin daha gelişkin türlerinin ortaya çıkması III. Bölgenin tümünü kaplayan politik bir oluşum olması IV. Bölgede geleneklerin kuvvetli olması V. Ticaretin yoğun olduğu bir iktisadi temele dayanması. Orta Halaf Dönemi’nde bölgenin tümünde bir kültürel bütünlüğün sağlanması yukarıda verilenlerden hangileri ile ilişkilendirilmektedir?


I ve II

I ve III

II ve III

II ve IV

IV ve V


Yanıt Açıklaması:

Kalkolitik Çağ’ın ilk başlarında, Halaf kültürü olarak tanımlanan evrede çekirdek bölge, Güneydoğu Anadolu ile bugünkü politik sınırlarımızın hemen güneyindeki Kuzey Suriye’dir. Halaf kültürünü de kendi içinde İlk, Orta ve Son Halaf olarak üç gelişim evresi içinde ele alabiliriz. Bunlardan İlk Halaf, Çanak Çömlekli Neolitik’in sonunda görmeye başladığımız boya bezemeli çanak çömleğin daha gelişkin türleriyle tanınır. Bu dönemde bölgeler arasında halen yerel farklılıklar oldukça belirgindir. Orta Halaf Dönemi ise bölgenin tümünde bir kültürel bütünlüğün sağlandığı, aynı zevklerin paylaşıldığı, birbirinin aynı denecek kadar benzer şekilde bezeli kap kaçağın yaygın olarak kullanıldığı bir dönemdir. Bu kültürel bütünlük bölgenin tümünü kaplayan politik bir oluşum olmaktan çok geleneklerin kuvvetli olduğu ticaretinde yoğun olduğu bir iktisadi temele dayanır. Orta Halaf Dönemiyle birlikte yerleşim yerlerinin arasındaki farklar belirginleşmeye başlar. Maraş Domuztepe, Adıyaman Samsat gibi büyük ve çekim merkezi olan yerleşimlerin yanında “uydu yerleşim” olarak adlandırabileceğimiz daha basit, küçük olan yerleşim yerleri de ortaya çıkmaya başlar. Halaf yerleşmelerinde karşımıza çıkan ilginç bir olgu da “tholos” olarak adlandırılan ana mekanı daire, giriş kısmı dörtgen koridor planlı yapıların varlığıdır. Olasılıkla bu yuvarlak yapıların üst yapılarının, günümüzde (Urfa) Harran evlerinde olduğu gibi kubbeyle örtüldüğü düşünülür. Bu yapılar Kuzey Suriye’den Toroslara kadar her Halaf yerleşmesinde rastlanmıştır. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi Orta Halaf Dönemi bölgenin tümünde bir kültürel bütünlüğün sağlanması, bölgenin tümünü kaplayan politik bir oluşum olması temeline değil; bölgede geleneklerin kuvvetli olması ve ticaretin de yoğun olduğu bir iktisadi temele dayanması ile ilişkilendirilmektedir. Doğru cevap E’dir. Daha basit, küçük olan yerleşim yerlerinin de ortaya çıkmaya başlaması ve boya bezemeli çanak çömleğin daha gelişkin türlerinin ortaya çıkması ise dönemin özelliklerini yansıtmaktadır.

Yorumlar
  • 0 Yorum