Darwin'in canlıların çeşitliliğini açıklayabilen teorisi tür içindeki çeşitliliğin kaynaklarını ve bunun nesilden nesile aktarılarak nasıl devam ettirilebildiğini açıklayamamıştır. Bu probleme çözüm getiren Gregory Mendel'e (1822-1884) göre, türün her bir özelliği gen ile taşınmaktadır. Her bir gende belli bir özelliğin kısa-uzun, buruşuk-düzgün gibi iki formu bulunur. Bu özellikler biri baskın diğeri çekinik form olmak üzere gelecek nesillere, tüm genlerin bir araya gelerek oluşturduğu ve sonsuz çeşitlilik oluşturma imkanı veren bir biçimde gen havuzu sayesinde kalıtım yoluyla aktarılır.Mendel'in açıklamalarına göre, ortak ataya sahip olmakla birlikte birbirlerinden farklı özellikler sergileyen kişilerin ortaya çıkmasında en etkili olan unsur hangisidir?