Antropoloji Deneme Sınavı Sorusu #1199271

Aşağıdakilerden hangisi, dilin kültüre etkisi özelliklerinden biri değildir?


İşaret dili, insanların ihtiyaçlarına bağlı olarak yaratılmıştır.

Her dil, dünya kavrayışımızın temelini oluşturur.

Her dil, dünya görüşümüzün temelini oluşturur.

Dilin yapısı, düşüncenin yapısını da belirlemektedir.

Farklı dilleri konuşanların, farklı düşünce dünyaları olacaktır.


Yanıt Açıklaması:

İnsanlar konuşma ve işitme yoluyla iletişim kuramadıkları durumlar için işaret dilleri geliştirmişlerdir. Özellikle işitme engellilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, işlevsel bir işaret dili yaratılmıştır. Ancak işaret dili, sadece işitme engellilerin iletişim kurmasını sağlayan işlevsel dilden ibaret değildir. Bunun gibi pek çok işaret dili vardır. İnsanlar ihtiyaçlarına bağlı olarak pek çok işaret dili yaratmıştır. Örneğin kısa, duraklı ya da uzun elektriksel iletimlere dayanan mors alfabesi bir işaret dilidir.

Dilin kültürü etkilediği durumlar da vardır. Her dil dünya kavrayışımızın ve dünya görüşümüzün temelini oluşturur. Dünyayı dilimizin olanakları kadar kavrar ve yorumlarız. Bu yüzden bütün diller, kendi olanaklarının yetmediği hallerde başka dillerden girecek yeni kavramlara açıktır. Akrabalık terimleri dünya kavrayışımızda dilin ne denli etkili olduğuna ilişkin çarpıcı örnekler sunar. Bizim dilimizde anne ve baba tarafının aynı cinsiyetten akrabaları farklı terimlerle anılır. Hala-teyze, dayı-amca gibi. Bu durum kültür içinde bu kategorilerin rollerinin ve statülerinin farklı olduğuna işaret eder. Ama bu ayrımın bulunmadığı, örneğin Kuzey Amerika’nın Iroquis Kızılderililerinde, anne ile teyze arasında rol ve statü farkı bulunmadığı gibi her ikisinden de çocuğa karşı aynı davranışlar beklenir. Dilin kültür ya da daha geniş bir çerçevede dünya görüşü üzerindeki etkisi, dilbilimciler Edward Sapir ve Benjamin Lee Whorf ’un adıyla anılan kuramın temeli olmuştur. Sapir-Whorf kuramına göre dilin yapısı, düşüncenin yapısını da belirlemektedir. İnsanlar dil ketegorileri ile düşünür ve dünyayı algılarlar. Dolayısıyla farklı dilleri konuşanların farklı düşünce dünyaları olacaktır. Kuram, Kuzey Amerika Kızılderili dillerinin sözcükleri ile İngilizce’deki karşılıkları arasındaki farklılıklara dayanmaktadır. Bir dilin dünyaya bakışını belirleyen sözcük ve kavramların başka dillerde karşılığı olmayabilir. Sapir-Whorf kuramı karşılaştırmalı renk ve rakam araştırmalarının çoğalmasına yol açmış ve kültürel çoğulculuk konusundaki görüşü beslemiştir. Ancak bu tartışmalar dillerin birbirine çevrilebilirliği konusundaki şüpheci görüşlerin de güçlenmesine yol açmıştır.

Yorumlar
  • 0 Yorum