Katılım Bankaları
Hizmet tanımını faizsiz bankacılık olarak yapan katılım bankaları, parayı ticarete doğrudan konu olan bir meta şeklinde görmeyen, onu ticarette mübadelenin yapılmasına imkân tanıyan bir araç olarak ele alan bir finansal aracı türüdür.
Katılım bankalarının fon kaynakları ve fon toplama yöntemleri ticari bankalarınkinden farklıdır. Buna
göre, bu bankalar fon arz etme niyetinde olan aktörlere, faiz yerine kâr-zarar ortaklığına dayalı bir sözleşme önerirler. Dolayısıyla, topladıkları fonlar diğer bankalardaki mevduat hesaplarına benzese de, onlarda olduğu gibi önceden belli bir faiz oranı vaat edemezler. Dönem sonunda piyasada geçerli getiri oranlarına yakın bir kâr payı verirler. Topladıkları fonlar; vadesiz ise özel cari hesaplar, vadeli ise kâr ve zarara katılma hesapları olarak kaydedilir. Ayrıca, diğer ticari bankalarda olduğu gibi kısa vadeli her türden borçlanma işlemine giremezler. Zira faiz cinsinden bir borç kaynağı kullanmaları mümkün değildir.
Bu doğrultuda toplanan fonlar, sadece fon talebinde bulunan kişilere kredi şeklinde kullandırılabilir.
Bunun dışında, diğer ticari bankalarda olduğu gibi tahvil ve bono gibi borç senetlerini tutmaları mümkündeğildir. Böyle olunca da kârlılıkları sadece kullandırdıkları kredilere bağlı olmaktadır. Söz konusu krediler nakdi ve gayri-nakdi biçimde olur. Gayri-nakdi krediler ticaret bankalarındaki gibi teminat mektupları ve garanti belgeleridir. Nakdi krediler ise şunlardır:
• Kâr-zarar ortaklığı: Taraflardan birinin emeğini, diğerinin de sermayesini koyduğu bir tür emeksermaye ortaklığıdır.
• Üretim ya da kurumsal destekler: Kurumun müşterisi firmanın ihtiyacı olan makine ve teçhizatı
satın alıp, ona maliyet artı kâr usulü ile satmasıdır.
• İştirak: Her iki tarafın da emeğini ve sermayesini koyarak bir ortaklık kurmasıdır.

• Finansal kiralama (leasing): Kurumun müşterisi firmanın ihtiyacı olan makine ve teçhizatı kendi
adına satın alıp, ona kiralamasıdır.
• Bireysel finansman desteği: Diğer bankaların yaptığı gibi, bireysel müşterilerinin araç ve konut
gibi ihtiyaçlarını finanse etmek üzere kullandırdıkları bireysel kredilerdir.

Katılım bankalarının Türkiye’deki ilk örnekleri, Bakanlar Kurulunca alınan 16.12.1983 tarih ve
83/7506 sayılı kararname ile Özel Finans Kurumu adı altında ihdas edilmiş ve 1985 yılında faaliyete
geçmiştir. Bugünkü Katılım Bankaları, 4389 sayılı Bankalar Kanununda 17.12.1999 tarih ve 4491 sayılı kanunla yapılan değişiklikle Bankalar Kanunu kapsamı dâhilindedir. 2 Temmuz 2005’te kabul edilen5387 nolu Bankacılık Kanunu ile de “Katılım Bankası” adını almışlardır.