Temel olarak aynı amaç doğrultusunda işlev gören derleyiciler ve yorumlayıcılar arasında bazı farklar bulunur:

• Derleyiciler, bir programın tamamını makine diline çevirirken, yorumlayıcılar program komutlarını ayrı ayrı makine komutlarına dönüştürür.
• Derleyicilerde kaynak kodun analizi uzun sürerken, yorumlayıcılarda bu süre daha düşüktür. Buna karşılık; derleyicilerin çalışma hızı, yorumlayıcıların çalışma hızından yüksektir.
• Derleyicilerde programın tamamı tarandıktan sonra, var olan hata mesajları ortaya çıkar. Yorumlayıcılarda ise bir hata ile karşılaşılana kadar dönüştürme işlemi devam eder.
• Derleyicilerde orta seviyeli nesne kodları (intermediate object code) üretilirken, yorumlayıcılarda böyle bir üretime ihtiyaç yoktur. Bu farklılıktan dolayı, derleyicilerin bellek ihtiyacı daha fazladır.
• Derleyicilerde programların sürekli derlenmesine gerek yoktur. Yorumlayıcılarda ise programların her seferde dönüştürülmesi gerekir.