Bilim Felsefesi Deneme Sınavı Sorusu #586111

Gözlem kavramına ilişkin bilim felsefesinde birbiriyle ilişkili metodolojik, ontolojik ve epistemolojik sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar gerçeklik ve karşıtlık görüşünü savunanlar arasında tartışmalara yol açmaktadır. Aşağıda verilenlerden hangileri anlaşmaya varılmakta zorlanan bu sorunlardandır?

I. Hangi türden bilimsel işlemler gözlem sayılabilir?

II. Gözlemlenebilir şeyler varlık sayılabilir mi?

III. Gözlem önermelerinin doğrulanması ile gözlemsel olmayan önermelerin pekiştirilmesi arasındaki fark kesin mi?

IV. Gözlem önermelerinin ifade ettiği bilgi, gözlemsel olmayan önermelerin ifade ettiği bilgiden bağımsız mı?


I ve II

II ve III

III ve IV

I ve IV

Hepsi


Yanıt Açıklaması:

Başlıca sorunlar şunlardır:

(i) Metodolojik sorunlar: Hangi türden bilimsel işlemler gözlem sayılabilir? Hangi olaylar gözlemlenebilir?

(ii) Ontolojik sorunlar: Gözlemlenebilir şeyler (nesne dizgeleri, olay ve olgular) varlık sayılabilir mi? (a) görüşünde olanlar bu soruyu olumlu olarak, (b) görüşünde olanlar olumsuz olarak yanıtlamıştır.

(iii) Epistemolojik sorunlar: Gözlemsel bilgi, yani gözlemle doğrulanmış gözlem önermelerinin ifade ettiği bilgi ile gözlemsel-olmayan önermelerin ifade ettiği bilgi arasında kesin fark bulunur mu? Gözlem önermelerinin doğrulanması ile gözlemsel-olmayan önermelerin pekiştirilmesi arasında fark kesin mi? Gözlem önermelerinin ifade ettiği bilgi, gözlemsel-olmayan önermelerin, özellikle teori öğesi kapsayan önemelerin, ifade ettiği bilgiden bağımsız olabilir mi?

Yorumlar
  • 0 Yorum