Birinci yılın sonundan-üçüncü yılın başına veya ortalarına kadar uzanan anal dönemde çocuk, dışkının tutulması veya boşaltılması işlevleri üzerinde denetim kurmayı öğrenir. Bir başka ifadeyle, anal dönemde çocuk dışkılama işlemine özel bir ilgi göstermeye, bundan haz duymaya başlar. Anal dönemde, annenin denetiminden bağımsızlaşma eğilimlerinin ilk belirtileri ortaya çıkar. Ancak, annenin içerde tutulmasından hoşlanılan bu birikimin boşaltılmasını veya boşaltmanın verdiği zevkin ertelenmesini istemesi, anne ile çocuk arasında güç gösterisi yaşanmasına yol açabilir. Anal dönemde, çocuğun kızgınlık duygularını dile getirmesinde dışkının bir araç durumuna gelmesi ve çocuğun anüs kaslarının denetimini kazanmakta güçlük yaşaması, anne-çocuk ilişkisi açısından önemlidir.