Devlet Bütçesi Deneme Sınavı Sorusu #1343571

  1. Hazırlaması kolaydır ve hazırlıklar için geçecek zaman ve katlanılacak maliyetler çok düşüktür.
  2. Kamu kesimi çeşitli açılardan geniş kategorilere ayrılır.
  3. Ödeneklerin büyüklükleri konusunda karar vericilerin uzlaşması oldukça kolaydır.
  4. Yasama ve yürütme organı arasındaki fikir ayrılıklarını çözmek kolaydır.
  5. Kullanılan ödenekler nedeniyle katlanılan maliyetlerin, sonuçta ne tür faydalar ortaya çıkardığı anlaşılamamaktadır.

Yukarıda verilen özelliklerden hangisi/hangileri torba bütçeleme sistemi için doğrudur?


I, III

II, V

I, II, V

I, II, III, IV

I, II, III, IV, V


Yanıt Açıklaması:

Bütçeleme sistemleri içerisinde en basit olanı “lump-sum” veya “torba bütçe” olarak bilinen sistemdir. Bu bütçe sisteminde kamu kesimi çeşitli açılardan geniş kategorilere ayrılır. Torba bütçeleme tekniğinin belirli üstünlükleri vardır. Birinci olarak torba bütçelerin hazırlaması kolaydır ve hazırlıklar için geçecek zaman ve katlanılacak maliyetler çok düşüktür. İkinci olarak ödeneklerin büyüklükleri konusunda karar vericilerin uzlaşması oldukça kolaydır. Bütçeler geniş kategoriler bazında yapıldığı için yasama ve yürütme organı arasındaki fikir ayrılıklarını çözmek kolaydır. Bir kurum bütçesinin ayrıntılarına girildikçe her bir ayrıntı tek tek tartışma konusu olacağı için anlaşmak zaman alabilecek ve belirli maliyetler ortaya çıkaracaktır. Torba bütçeleme tekniğine yönelik eleştiriler, üstün yanlarından oldukça fazladır. İlk olarak harcamanın nereye yapıldığı bilinmek isteniyorsa bu tür bilgiye torba bütçede ulaşmak zordur. Harcamanın nereye yapıldığının bilinmemesi halinde, kötüye kullanım ya da yolsuzlukların ortaya çıkması kolaylaşmaktadır. İkinci ve belki de daha önemli eleştiri, yapılan harcamaların etkilerinin neler olduğu konusunda da bilgi edinilmesinin zor olmasıdır. Kullanılan ödenekler nedeniyle katlanılan maliyetlerin, sonuçta ne tür faydalar ortaya çıkardığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenle katlanılan maliyetlere değip değmediği soru işareti olarak kalmaktadır. Üçüncü eleştiri bütçelerin ayrıntılarının bu bütçeleme tekniğinde görülmemesi, bürokrasiye çok geniş takdir yetkisi vermektedir. Ancak bu takdir yetkisinin iyi veya kötü kullanımı söz konusu olabilir. Son eleştiri ise hizmet veya bakanlık önceliklerinin belirlenerek farklı programların bu önceliğe göre sıralama torba bütçe sisteminde imkansız olmasıdır. Bu sorun da hükümetlerin öncelik sıralamalarının bilinmesini engellemektedir. Dolayısıyla halkın, hükümetlerin icraatları hakkında yorum yapması da engellenmektedir. Ayrıca kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığının bilinmesi imkansızdır.

Yorumlar
  • 0 Yorum