Medreselerin kurulmasına zemin hazırlayan sebepler birkaç maddede toplanabilir: Mescit ya da camilerde ders yapmanın doğurduğu sakıncalar ki, bunların başında ibadet eden insanların rahatsız olmaları sayılabilir. Eğitim faaliyetlerinin giderek yoğunlaşması sonucu öğrenci sayısının artması. Camilerin dersler için yetersiz kalması yanında öğrencilerin barınma, beslenme ve temizlik ihtiyaçlarının düzenli olarak karşılanması ihtiyacının doğması. İtikadî görüşlerin savunulması, yanlış düşünce akımlarının ilim yolu ile engellenmeye çalışılması. Yönetim ve adalet işlerinde görev alacak eğitimli personele duyulan ihtiyacın artması. Öte yandan, geniş bir coğrafyaya yayılan ve ileri düzeyde bilimsel çalışmaların yapıldığı ortamda, örgün eğitim kurumlarının ortaya çıkmasını doğal bir sonuç olarak görmek gerekir.