19. yüzyılın ilk bölümünde, yeniden iktidara dönen monarşiler dış politikaları dahil yönetim biçimleri hakkında tebaalarının onayına gereksinme duymamakla beraber en azından kamuoyunun tepkisini de çekmemenin daha uygun olduğunu Fransız Devrimi tecrübesiyle öğrenmiş, bütün Avrupa’da yayılan liberal fikirler ve milliyetçi duygular nedeniyle halklarının düşüncelerine kulak vermenin önemini anlamışlardı. Metternich bile 1808 yılında “Kamuoyu en güçlü bir ortamdır. Din gibi en karanlık köşelere bile sızabilir” demiş, “Kamuoyu genel politikanın önemli itici güçlerinden biridir” ifadesini de kullanmıştı. Doğal olarak o zamanlarda Metternich “kamuoyu” kavramını bugünkü anlamıyla kullanmıyor, basın ve o çağın modası olan basılı broşürleri (risaleler), ulusal ve yerel meclisleri, üniversite ve diğer eğitim kurumlarının yanı sıra, siyasi ve entelektüel elitlerin buluştuğu salon ve dernekleri de kastediyordu. Her hâlükârda, okuma yazma oranının artması, kitle gazetelerinin çoğalması, halk tarafından seçilen parlamentoların, yani meşruti sistemin yayılmasıyla, dışişleri bakanları ve diplomatlar, bir yandan faaliyetleri hakkında başkentlerde hesap verme durumuna giriyor, öte yandan, yabancı hükûmetleri basın ve diğer iletişim yollarını -bazen de aldatıcı şekilde- etkilemeye çalışıyorlardı. Doğru cevap A'dır.