İşletmelerde muhasebe sürecinin aşamalarını kısaca aşağıdaki gibi açıklamak mümkündür:

• Açılış Kayıtları: Yeni kurulan bir işletmede yapılacak envanter çalışması ve düzenlenecek açılış bilançosundan hareketle; faaliyetine devam eden işletmelerde ise, dönem başı bilançosundan hareketle yapılan kayıtlar, açılış kayıtlarıdır. Bilançonun aktifi, açılış kaydında yevmiye defterinin borç tarafına; pasifi ise, alacak tarafına kayıt edilir.

• Dönem İçi Mali İşlemlerin Kayıtları: Dönem içi işlemler önce yevmiye defterine maddeler şeklinde ve yevmiye defterinden de büyük deftere aktarılarak kaydedilir.

• Ara Mizanlar: Yevmiye defterinden büyük deftere aktarımların matematiksel doğruluğunu kontrol etmek için mizanlar kullanılmaktadır. Dönemsonuna kadar planlanan sürelerde (aylık, üç aylık vb.) düzenlenen mizanlara, ara (geçici) mizan denir.

• Genel Geçici Mizan: Bilindiği gibi, muhasebe dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık tarihinde sona erer. Dönemsonu, yani 31 Aralık itibari ile düzenlenen mizan bütün dönemi kapsadığından genel geçici mizan olarak adlandırılır ve işletmenin kayıtlı durumunu gösterir.

• Envanter ve Envanter Kayıtları: Genel geçici mizan hazırlandıktan sonra, burada yer alan hesaplara bakılarak işletmenin tüm hareketleri incelenir. Yani, işletmenin bütün varlıkları sayılır, ölçülür, tartılır ve değerlenir, alacakları ile borçlarının mutabakat çalışmaları yapılır. Daha sonra, defter kayıtlarındaki ve genel geçici mizandaki tutarlar bir kenarda bırakılarak işletmenin gerçek (fiili) durumu envanter listeleri aracılığıyla çıkartılır ve işletmenin muhasebe kayıtlarındaki durumu ile fiili durumu karşılaştırılır. Genel geçici mizanda yer alan tutarlar ile envanter çalışmaları sonucunda bulunan tutarlar birbirinden farklıysa, yapılacak envanter kayıtları ile bu farklar fiili duruma göre düzeltilmeye çalışılır. Yani, envanter kayıtları aracılığıyla muhasebe kayıtlarının, fiili duruma göre ayarlanması sağlanır. Bütün bunlardan sonra da maliyet hesapları ve gelir tablosunun kapanış kayıtları gerçekleştirilir.

• Kesin Mizan: Her dönemsonunda çıkarılan son mizandır. Bu mizanda kalanlar işletmenin fiili durumunu gösteren tutarlardır. Bu mizandan hareketle işletmenin finansal tabloları düzenlenir.

• Finansal Tabloların Düzenlenmesi: Finansal Durum Tablosu-Bilanço, Kapsamlı Gelir Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Özkaynaklar Değişim Tablosu kesin mizandan sonra düzenlenir.

• Kapanış Kayıtları: Dönemsonu bilançosundan hareketle kapanış kayıtları yapılır. Dönemsonu bilançosunun pasifi, yevmiye kaydının borç tarafına; aktifi ise, alacak tarafına kaydedilir. Bu kayıttan sonra büyük defter hesaplarının tamamı kapanmış olur.