Öncü kuramcıları arasında Paul Freire, Michael Apple ve Henry Giroux yer aldığı eleştirel eğitim kuramı alan yazında "eleştirel pedagoji" olarak ta adlandırılmaktadır. Marksist geleneğin temel ilkelerinin eğitim bilimi açısında yeniden değerlendirildiği kuramın özünde (a) öğrencilere özgürlük bilincinin kazandırılması, (b) otoriter eğilimlere yönelik farkındalık kazandırılması, (c) güç ve bilgi ilişkisinin kavratılması ve (d) bireysel eylemlerle değişime yönelik toplumsal bir dönüşüm başlatılması vardır. Ahlaki açıdan eşitsizlik ve bireysel özgürlüğün karşısındaki engellerin aşılmasında "doğru" olanın ne olduğu sorusunun cevabını John Dewey’in görüşleriyle örtüşür.