Alternatif eğitimin felsefi ve teorik temellerinin Platon ve J.J. Rousseau başlayarak, Avrupa ve Amerika Birleşik Devleri’nde ortaya çıktığı ve temellendiği söylenebilir. J Dewey, R. Steiner, M. Montessori, ve A. S. Neill gibi düşünürler yeni eğitim hareketi ve ilerlemecilik felsefesi bağlamında geleneksel eğitime yönelik eleştiriler üzerine alternatif eğitim fikrinin kurucu babaları arasında sayılmaktadır. Bu fikrin temellerinde (a) çocuk merkezli eğitim, (b) bireyin yetiştirilmesinde; toplumsal, politik ve ideolojik talepler karşısında bireylerin öznel değerlerinin öne çıkarılması, (c) bireyselliğin yaşamdaki önemi ve ön planda tutulması, (d) bireysel özelliklerin sanat gibi estetik duyarlılıktaki karşılığının güçlendirilmesi (e) tüm bu özelliklerin inşa edilecek demokratik okullarda ve yönetiminde hayat bulması yer alır. Bireyin doğadan ayrı olarak eğitilmesi bunların arasında yer almaz.