Böylece Marx bir yandan toplum içi, sistem içi gelişmeyi, çatışmalardan doğan ve çatışma ile ilerleyecek bir yapı olarak görürken bir yandan da evrenin gelişmesinin beş ana aşamasını da şöyle çizmiştir: 1. ilkel komünal toplum, 2. köleci toplum, 3. feodal toplum, 4. kapitalist toplum ve 5. komünist toplum. Marx’a göre her birisi farklı üretim ilişkilerine ve dolayısıyla farklı zihniyet kalıplarına, yönetime ve çelişkilere sahip bu toplumların, her birisi bir sonraki evresine de kendi içindeki sınıf çelişkilerinin yarattığı çatışma yoluyla evrilecektir.