Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin son döneminde sanayileşmede geri kalmasının veya batı ülkeleri ile rekabet edememesinin en önemli nedeni, sanayileşmenin gerekliliği konusundaki kafa karışıklığıdır. II. Meşrutiyet’e kadar ekonomik gelişmenin tarım ve ticarete dayalı olmasının gerektiği, sanayileşmenin kaynak israfına neden olacağı konusunda genel bir kabul söz konusudur. Osmanlı Devleti, başta sanayi olmak üzere birçok alanda Batı Avrupa ülkelerine göre daha gelişmişken 18.yüzyıldan itibaren bu üstünlüğünü kaybetmeye başlamış ve İngiltere ile yapılan 1838 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması’yla bu düşüş ivme kazanmıştır. Osmanlı toprakları bu anlaşmayla, Sanayi Devrimi sayesinde makineli ve seri üretime geçen kapitalist ülkelerin açık pazarı hâline gelmiştir. Dış rekabete dayanamayan Osmanlı sanayisi oldukça geri kalmıştır. Osmanlı Devletinin sermaye birikimi, nüfus artışı ve sömürgecilik gibi sanayileşmenin gelişmesine katkı sağlayan faktörlerden yoksun olması; bu gecikmenin etkisinin günümüze kadar sürmesinde etkili olmuştur.