Entomoloji Deneme Sınavı Sorusu #1224134

Bir bitki çeşidinde böceklerin biyolojik faaliyetlerine olumsuz yönde etkisi olabilecek özel zehirli bileşiklerin bulunmasına örnek olarak aşağıdakilerden hangisi verilebilir?


Amerikan asma anaçlarının Bağ Flokserası’na karşı dayanıklı olması

Limonların Akdeniz Meyvesineği’ne karşı dayanıklı olması

Tüylü yapraklı pamuk, soya fasulyesi ve yonca çeşitlerinin Yaprakbitleri ve Cicadellid’lere karşı dayanıklı olması

Karafındık çeşidinin Fındık Kurdu’na karşı dayanıklı olması

Portakal ve mandarin çeşitlerinin Akdeniz Meyvesineği’ne karşı dayanıklı olması


Yanıt Açıklaması:

Kültür bitkilerinde zararlılara karşı dayanıklılık fiziksel ve biyokimyasal fak­törlerden kaynaklanır ve üç grup altında toplanır. Bunlar: tercih olunmama, an­tibiosis ve tolerans’tır. Bazı kültür bitkileri iç ve dış yapıları, örneğin tüylü, mu­mumsu yapıda yapraklara sahip oluşu, rengi, içerdiği koku ve tadı gibi özellikleri nediyle bazı böcekler tarafından tercih edilmezler. Örneğin tüylü yapraklı pamuk, soya fasulyesi ve yonca çeşitleri yaprakbitleri ve Cicadellid’lere karşı dayanıklıdır. Çünkü bu böcekler tüylü yapraklı bitkileri tercih etmezler. Yine örneğin Fındık kurdu, karafındık çeşidini kabuğu kalın ve sert olması nedeniyle tercih etmez. Salkımda daneleri sık olan üzüm çeşitlerinde Salkım güvesinin zararı daha fazla olur. Diğer yandan kabuğu kalın olan portakal ve mandarin çeşitlerinde Akdeniz meyvesineğinin zararı düşük olmaktadır. Bir bitki çeşidinde böceklerin biyolojik faaliyetlerine olumsuz yönde etkisi olabilecek özel zehirli bileşiklerin bulunması veya besin maddelerinin yeterince bulunmaması durumunda ortaya çıkan bir da­yanıklılık antibiosis olarak adlandırılır. Örneğin Akdeniz meyvesineği limonlarda zarar yapamaz. Çünkü limon kabuğundaki eterik yağlar yumurtaların açılmasını engeller ve az sayıda açılmış yumurtalardan çıkan larvaların da ölmesine neden olur. Demisin ve tomisin gibi Patates böceği için öldürücü etkiye sahip maddeler­ce zengin Solanum cinsine bağlı yabani bitkilerle melezlemeler suretiyle Patates böceği’ne dayanıklı çeşitler elde edilmiştir. Bitkilerin zararlıların saldırılarına kar­şı koyabilme, zarar gören dokularını tamir edebilme ya da yenileyebilme yeteneği tolerans olarak bilinir. Böylece toleranslı bitkiler zararlıların olumsuz etkilerini en düşük düzeye indirerek onlara dayanırlar ve canlı, kuvvetli kalarak fizyolojik faaliyetlerini sürdürüp ürünlerini verirler.

Yorumlar
  • 0 Yorum