Çok kısaca, protokol, daha çok kartellerin yasak olduğu ülkelerde görülen bir uygulama şekli olup genelde sözlü yapılan ve yazıya dökülmeyen, işletmelerin piyasalardaki durumlarını iyileştirmeye yönelik anlaşmalardır. Hukuksal anlamda zorlayıcılıkları söz konusu değildir. Kartelden ayrıldığı temel nokta ise  işbirliğinin sadece rekabet ile ilgili olmayışıdır.