BAKTER‹LER‹N YAYILMASI
Bakterilerde yay›lma uzun mesafeli yay›lma ve k›sa mesafeli yay›lma olmak üzere
iki flekilde olmaktad›r. ‹nsanlar, tohum ve vejetatif ço¤altma organlar› uzun mesafeli yay›lmay› sa¤larlar. K›sa mesafeli yay›lma ise tar›msal aletler, tar›m iflçileri, sulama suyu, böcekler, toz, polen, aerosoller gibi hava yolu ile olmaktad›r. Bakterilerin yay›lma flekillerini flu flekilde gruplayabiliriz:
Üretim Materyali ‹le Yay›lma
Bakteriyel etmenler baz› durumlarda yüzeysel olarak bazen de iletim demetleri yolu ile tohuma bulafl›rlar. Bunlar ertesi y›l tohumluk olarak kullan›ld›¤›nda hastal›kl› bitkiler oluflmakta ve di¤er sa¤lam bitkilere çeflitli yollarla hastal›¤› bulaflt›rabilmektedirler. Bakteriyel etmenle bulafl›k bitkilerden al›nan afl› kalemleri ve gözleri
de hastal›k etmenini tafl›yarak hastal›¤›n sa¤lam bitkilere yay›lmas›na neden olabilmektedir. Bunlar›n yan› s›ra hastal›kl› fidelerin, bulafl›k fideliklerden di¤er bölgelere nakledilmesiyle hastal›k etmenleri yeni alanlara tafl›narak yay›lmaktad›r.
Toprakla Bulaflma
Bakteriyel bitki hastal›k etmenlerinden baz›lar› toprakta saprofit olarak uzun y›llar
canl› kalmaktad›rlar. Böyle bulafl›k topraklara bitkiler ekildi¤inde veya dikildi¤inde bitkiler topraktaki hastal›k etmenleri ile hastalanabilmektedirler. Bu tür bulaflmalar daha çok bitki köklerinde hastal›k yapabilen bakteriyel etmenlerde görülür.
Di¤er Canl›larla Bulaflma
Çeflitli böcekler, akarlar ve nematodlar, bakteri ile bulafl›k bitkilerle beslenirken,
çeflitli organlar›na bulaflan bakterileri sa¤lam bitkilere tafl›yarak onlar› hastaland›rabilmekte ve tar›m alanlar›na yayabilmektedir.
Meteorolojik Faktörler
Rüzgâr, ya¤mur, dolu vb. meteorolojik etkenler bitkilerde mekaniksel etkilerle yaralanmalara neden olurlar. Bu yaralar da bakterilere girifl sa¤larlar. Ayr›ca bu faktörler bakteriyel hastal›k etmenlerini uzak mesafelere de tafl›rlar.