Virüslerin işlevleri şunlardır:

• Zorunlu hücre içi paraziti oldukları için konak hücrelerin ölümüne yol açarlar.
• Konak hücrelerin ait olduğu organizmalarda çeşitli derecelerde hastalıklara neden olurlar.
• Kanserli hücre oluşumunda rol oynadıklarına inanılmaktadır.
• Bakteriyofajlar moleküler hücre biyolojisinin ilerlemesinde çok önemli rol oynamaktadır. 
• Virüsler çok çeşitli hücre tiplerini enfekte edebildikleri için, genetiği değiştirilmiş virüsler ile istenilen DNA kısımları hücre içine taşınabilir yani virüsler vektör görevi görürler. Bu yaklaşım gen terapisi çalışmalarının temelini oluşturmaktadır. Gen terapisi pek çok hastalığın tedavisi için çok büyük potansiyele sahiptir.
• Bakteri kökenli enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde bakteri hücrelerini spesifik olarak öldürmek için bu bakteriler içinde çoğalan bakteriyofajlar kullanılmaktadır. 
• İnsan ve büyükbaş hayvanlarda görülen "deli dana" hastalığı ise virüs değil prior hastalığıdır.