Örnekler üzerinden bu soruyu çözümleyecek
olursak şu iki cümleyi ele alalım: (4) Sedat [ADIL
toplantıya katılmaya] mecbur oldu. (5) Arkadaşları
Sedat’ı [ADIL toplantıya katılmaya] mecbur etti. Örnek
(4)’de toplantıya katılan ana tümcenin öznesi (5)’te ise
ana tümcenin nesnesiyle eş gönderimseldir. Bu örneklerde
olduğu gibi ana tümcedeki özne ve nesne tarafından
denetlenen ADIL’lar Evrensel Dilbilgisi’nde Denetleme
Kuramı olarak bilinen kuram çerçevesinde incelenir.
Denetleme kuramının öngördüğü ADIL özelliklerinden
birinin ana tümcedeki özne ya da nesne öğesi ile eş
gonderimsel olduğu, denetlendiği görülür. Soyut ADIL ise
denetlenmeyen ancak herhangi biri olarak yorumlanan
ADILdır. (6) Can [adıl kitabı aldığını] unuttu. (7) Can
[ADIL kitabı almayı] unuttu. Örnek (6)’da [Can’ın kitap
aldığı] eylemi gerçekleşmiştir. Oysa (7)’de böyle bir
eylem gerçekleşmemiştir. Birinci tip tümceciğe olgu
tümceciği, ikinci tip tümceciğe ise devinim tümceciği
denebilir. Öyleyse, A seçeneği özne denetlemenin; B
seçeneği nesne denetlemenin; C seçeneği soyut ADILIN;
D seçeneği olgusal ad tümceciğinin tanımıdır.