Kur’ân ve Sünnet’in çizdiği çerçeveye göre, vahyin aydınlığında aklını kullanarak bilgiye ulaşma çabası içine giren bir ilim adamı, tarafsızlık ve objektiflik adına elde ettiği bilgiye lâkayt kalan kimse değildir. Onun bilgisi, vahiyle gelen mutlak ilim ile kaynaşmış sadece zihnî bir durum değil, aynı zamanda davranışlara ve hayata da yansıyan/yansıması gereken zihnî bir varoluş düzeyidir. İslâm’ın dünyagörüşü bu niteliği, ilmi ile âmil olan âlim (bilgisini eyleme dönüştüren bilgin) ifadesinde bütünleştirmiştir. Tek başına bilgi, yaşantıya dönüştürülmediği sürece bir değer taşımaz ve câhillik sıfatını ortadan kaldırmaz. Üstelik bilginin, “faydasız olmama”, “Allah’ın rızası dışında başka bir gaye ile tahsil edilmeme” ve “kötüye kullanılmama” boyutu da vardır (Ebû Dâvud, İlim 12, hadis no: 3664; Tirmizî, İlim 6, hadis no; 2655; Dârimî, Mukaddime 34, hadis no: 377).