Hukukun Temel Kavramları 1 Deneme Sınavı Sorusu #739879

Hukuk kurallarının ihlalinde ödül yaptırım olarak kullanılabilir mi?


Ödül sayılabilecek yaptırımlar öngörülebilir,

Yaptırımı ödül olarak kabul etmeyebilir,

Ödül olarak yaptırım yerine getirilmesi için zorlama yoktur, 

Tamamen ödüle dayalı bir yaptırım sistemi olabilir, 

Ödüle dayalı yaptırımlar, daha etkili olmaz,


Yanıt Açıklaması:

Yaptırım konusunda tartışılan bir konu da ödülün bir yaptırım olup olmayacağına ilişkindir. Azınlıkta olmakla birlikte bazı yazarlar ödüle dayalı bir yaptırım sistemininde olabileceğini ve bireylerin kurallara uymasının ödülle sağlanabileceğini savunurlar. Hatta bu yazarlardan bazıları ödüle dayalı yaptırımların, zorlama ve hoşnutsuz etmeye dayalı yaptırımlardan daha da etkili olacaklarını ileri sürmektedirler. Tamamen ödüle dayalı bir yaptırım sistemi söz konusu olamaz. Ancak hukuk politikası bakımından bazen hukuk kurallarının ihlali halinde ödül olarak  da algılanabilecek yaptırımlara yer verilmesi mümkündür. Bununla birlikte bu uygulamanın yaptırıma muhatap olan kişi bakımından her zaman ödül olarak algılanması söz konusu olmayabilir. Ayrıca çoğu kez ihlalde bulunan muhatabın bu ödülü kabul etmeme gibi bir şansıda ya yoktur ya da kabul etmezse zorlama  ve hoşnutsuzluğa ilişkin başka yaptırıma muhatap olması söz konusudur. Dolayısıyla yaptırımın zorlama unsuru bu tür ödül şeklinde algılanabilecek yaptırımlar bakımından da ortaya çıkmaktadır. Ödül şeklinde algılanacak yaptırımlara örnek olarak, TCK'nın 50/1/c maddesinde düzenlenen ve kısa süreli hapis cezalarına alternatif olarak öngörülen cezai yaptırımlardan birisi olan ''en az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmesini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etme'' yaptırımı verebilir. Gerçekten de barınma imkanı bulunan bir meslek edinme kursuna birçok açıdan ödül gibi algılanmaya müsait bir yaptırımdır. Ayrıca şu hususu da belirtmek gerekir ki; bazı ülkelerde, özellikle cezanın ıslah edici amacına ulaşabilmesi için, hareket serbestisini belirli oranda kısıtlamakla birlikte, mahkumların çoğuna dışarıda sahip oldukları koşullardan daha iyi koşullar sağlayan infaz kurumlarının inşası söz konusudur. Bu verdiğimiz örneklerden de anlaşılacağı üzere bazen hukuk politikasının gereği olarak hukuki ihlaller karşısında ödül sayılabilecek yaptırımlar öngörülebilir. Ancak bu tür örnekler, yaptırımın zorlama ve hoşnutsuz etme şeklinde ortaya çıktığına ilişkin genel kuralın sadece istinası oluşturmaktadır.     

Yorumlar
  • 0 Yorum