Hukukun Temel Kavramları 1 Deneme Sınavı Sorusu #740029

Hukuk kurallarının ihlali sonucu uygulanan yaptırımların etkisi var mıdır?


Yaptırımların etkisi yoktur, 

Yaptırımların uygulanmasında zorlama vardır, 

Toplumdaki diğer bireyleri etkilemez, 

Mağdurlar (hak ihlaline uğrayan kişiler) hiç etkilenmez, 

Yaptırımlar tek başına etkili olmaz,


Yanıt Açıklaması:

Yaptırımın aktif işlevi, bir kuralın ihlal edilmesi nedeniyle yaptırımın kuralı ihlal eden kişi veya kişilere uygulanmasıdır. Yaptırımın aktif işlevinin üç önemli yansıması vardır. Birincisi yaptırımın içerdiği zorlama, kuralı ihlal eden kişi üzerinde bir etki göstermek suretiyle, bu kimsede bir rahatsızlık ve  hoşnutsuzluğa neden olur. Birçok kez aynı rahatsızlık ve hoşnutsuzluğu tekrar yaşamak istemeyen kimse, bundan sonraki davranışlarına daha dikkat ederek hukuk kuralı ihlalinde bulunmaktan kaçınır. Bu durumda yaptırım doğrudan ihlali gerçekleştiren kimse üzerinde bir etki gösterir. Örneğin hırsızlık yapıp başkasının malını çalan kimse, hırsızlığın yapmayı yasaklayan TCK'nın 141. maddesini ihlal etmek suretiyle, kanunda hırsızlığın karşılığı olarak öngörülen hapis cezası yaptırımının muhatabı olur. Hapis cezası süresince infaz kurumunda kapalı kalan ve hareket serbestisi kısıtlanan kimse, muhtemelen bu durumdan rahatsızlık ve hoşnutsuzluk duyar. Aynı duruma tekrar düşmek istemeyen bu kişinin, bundan sonraki yaşamında böyle bir davranışı gerçekleştirmeme eğiliminin olmaması umut edilir. İkinci olarak, hukuk kuralının ihlaline bağlı olarak ihlalde bulunan kimseye uygulanan yaptırım, toplumdaki diğer bireyler üzerinde de kurallara uyma yönünde bir etki gösterir. Nitekim kuralı ihlal eden kişiye uygulanan yaptırımın içerdiği zorlamanın, bu kişi üzerindeki olumsuz yansımaları, toplumdaki diğer bireylerde ''bu ihlali gerçekleştirirsem benim de başıma gelecek'' düşüncesini oluşturur. Böylelikle toplumdaki bireyler de her hangi bir yaptırımla ve onun olumsuz sonuçlarıyla karşılaşmamak için genel olarak kurallara uygun davranmak yönünde hareket ederler. Son olarak hukuk kuralının ihlali halinde birçok kez bundan doğrudan etkilenen kimseler de söz konusu olur. Bu kimseler bir haksızlığa uğramış olmanın üzüntü ve elemiyle, haklarının  iade edilmesi veya kendisine bu haksızlığı yapanın da bir zorlama ve rahatsızlıkla karşılaşması isteğinde olurlar. İşte yaptırım, bazen bu kişilerin zararlarının tazmin edilmesi bazen de bununla birlikte veya bundan ayrı ihlali yapan kimseye de zorlama yapılması ve rahatsızlık verilmesi suretiyle bu isteklerini karşılar. Doğru cevap B'dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum