I. Gerekli sermaye, teşebbüs ve idari yeteneklere sahip yerli Türk orta sınıfın bulunmayışı.
II. Kitlelerin düşük eğitim seviyesi ve sınai istihdama karşı kayıtsızlıkları nedeniyle işgücü sağlamadaki zorluklar.
III. Ücretlerin nispi olarak yüksek oluşu.
IV. Hükümetin uyguladığı sanayii koruyucu politikalar.
Yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri Osmanlı’ da sanayileşmeye engel olan sosyal ve politik durumlar arasında yer almaktadır?