İnsan Davranışı Ve Sosyal Çevre 1 Deneme Sınavı Sorusu #656972

I. Bireyler gençliklerindeki aktivite düzeyini yaşlılıkta da korurlar.
II. Bu kuram için “İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur.” atasözü uygundur.
III. Yaşlı bireyler yaşam tarzlarını, içsel ve dışsal yapılarını önceki hayatlarına uygun bir şekilde konumlandırmak isterler.
IV. Yaşlılığı tarihsel, ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik gelişmeler ışığında ele alır.
V. Bireylerin tutum, değer ve inançları doğrudan o bireyin içinde bulunduğu sosyal çevre ile ilişkilidir.
Yukarıdaki seçeneklerden hangileri yaşlanmanın psiko-sosyal boyutuyla ilgili kuramlarından biri olan  “süreklilik kuramı”nın özellikleridir?


I-II

I-II-III

II-IV

III-IV-V

II-III-IV


Yanıt Açıklaması:

IV. seçenek “modernleşme kuramı”nın özelliğidir. Modernlesme Kuramı ise yaşlılığı tarihsel ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik gelişmeler ışığında ele alır. Avcı-toplayıcı toplumlarda yaşlı bireylerin işlevselliği asgari düzeydedir. Tarım toplumlarıyla birlikte değeri artan yaşlılar, sanayi toplumlarıyla birlikte kazandığı statüyü tekrar kaybetmiştir. Teknoloji çağında ise yaşlı bireyler teknolojiye ayak uydurabildiği derecede topluma katkıda bulunabilirler. Teknolojik gelişmelere ayak uy-duramayan yaşlı bireylerin güvenlik, sevgi, saygı, ait olma, benimsenme ihtiyaçları tehdit altına girer ve durum yaşlı bireylerde bunalım, huzursuzluk, öz güven kaybı ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir. V. seçenek “rol kaybetme kuramı”dır. Rol Kaybetme Kuramına göre ise bireylerin tutum, deger ve inançları dogrudan o bireyin içinde bulunduğu sosyal çevre ile ilişkilidir. Sosyal yaşantı içerisinde her bir bireyin birden çok rolü bulunmaktadır. Yasam döngüsü içerisinde yeni roller eklenebilecegi gibi, bazı roller de kaybedilebilir. Örneğin üniversite ögrencisi genç bir kadının okulda öğrencilik rolü, evde ailesine karşı evlatlık rolü, devlete karşı ise yurttaslık rolü bulunmaktadır. Genç kadın ise baslayınca ögrenci rolünü kaybetmekte çalısan rolünü üstlenmektedir. Ev-lenince es, çoçuk sahibi olunca ise anne rolünü üstlenmektedir. Yaslılıkla birlikte bu rollerin çoğunda kayıp yasanabilmektedir. Emeklilikle birlikte çalışan, iş arkadaşı, iş sahibi, yönetici gibi roller, eş kaybıyla birlikte es rolü, hastalıklarla birlikte de ev hanımı, komşu, otorite figürü olma gibi roller kaybedilebilmektedir. I-II-III ise “süreklilik kuramı”nın özellikleridir. Seçeneklerde olmayan iki kuram daha vardır: Aktivite kuramı ve yaşamdan geri çekilme kuramı. Aktivite Kuramına göre her ne kadar yaşlı bireylerin fizyolojik sağlık durumları ve ihtiyaçları genç bireylerinkinden farklı olsa da yaşlılar ve gençler benzer psikolojik ve sosyal ihtiyaçlara sahiptirler. Psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yaşlı bireylerin hayatlarındaki aktivite ve etkileşim sıklığını artırmalı, eski aktivitelerini yenileriyle değiştirmelidirler. Yaşamdan Geri Çekilme Kuramı ise yaşlıların aktivitelerinin ve sosyal etkileşimlerini azaltmasını yaşlılığın dogal bir süreci olarak görür. Sağlık durumu kötüleşen yaslı bireyler, buna paralel olarak toplumdan kendilerini çekmeye meğillidirler. Özellikle emeklilikle birlikte çalışma yaşamının sona ermesi, toplumdan kopuşun ilk adımıdır. Sadece yaşlı bi rey değil, toplum da yaşlı bireyden desteğini ve ilgisini çeker çünkü yaşlı bireyi toplumun işlevselliğini kaybetmiş bir unsuru olarak görür.

Yorumlar
  • 0 Yorum