Bazı Tanzimat dönemi Osmanlı aydınlarına göre medeniyetçilik, Osmanlı Devleti’ni kurtaracak, onu eski gücüne kavuşturacak ve çağdaşlaştıracak yeni bir ideoloji olarak görülmüştür. Şinasi, Reşid Paşa’ya yazdığı bir şiirinde:
Sensin ol fahr-i cihân-ı medeniyet
Acep midir medeniyet resûlü dense sana
mısralarıyla medeniyete ideoloji sınırlarını da aşan bir anlam yüklemiştir.